Het Vlaams Parlement stemde op 20 april 2022 een eerste Oekraïne-nooddecreet met maatregelen die onderwijsinstellingen ondersteunen. Aanvullende maatregelen worden nu opgenomen in een tweede Oekraïne-nooddecreet. Onder voorbehoud van goedkeuring door het Vlaams Parlement, lees je hieronder wat de maatregelen inhouden.
Samen creëren ze snel een bijkomend kader voor het onderwijs aan mensen op de vlucht uit Oekraïne tijdens het lopende schooljaar (2021-2022) en de periode erna. Het gaat om tijdelijke afwijkingen, aanvullingen en wijzigingen van bestaande thema- en niveaudecreten. Voor zaken die hier niet worden vermeld, blijven de normale regels gelden.
Zomeraanbod
- Scholen van het basis- en secundair onderwijs of lokale besturen kunnen - in samenwerking met andere organisaties - in 2022 een zomeraanbod organiseren voor kleuters en leerplichtige leerlingen op de vlucht uit Oekraïne.
- Het is belangrijk om op een aangepaste manier met deze kinderen te werken. Voor velen zal Nederlands verwerven een belangrijk element zijn. Voorbeelden van bijkomende doelstellingen zijn zelfvertrouwen verhogen, sociale vaardigheden ontwikkelen of trauma’s en negatieve ervaringen verwerken.
- Voor dit zomeraanbod is er een aparte oproep (naast die van de zomerschool), waaraan aparte middelen zijn verbonden. De oproep richt zich vooral op die kinderen en jongeren uit Oekraïne die pas later in Vlaanderen zijn toegekomen en/of geen plaats hebben in de gewone zomerscholen.
- Kinderen gevlucht uit Oekraïne zijn niet uitgesloten van deelname aan de zomerscholen. Als organisatoren zomerscholen organiseren met een voor hen relevant aanbod, kunnen ze daarbij aansluiten.
- Het zomeraanbod duurt in principe 10 volle of 20 halve dagen. Gezien de specifieke situatie kan een dergelijk engagement te lang zijn, daarom kan je de duur van het zomeraanbod voor kinderen op de vlucht uit Oekraïne ook beperken tot 5 volle of 10 halve dagen.
- Voor de inzet van personeel hebben organisatoren autonomie, binnen de grenzen van het arbeidsrecht, de vrijwilligersregelgeving of de rechtspositieregeling. Ze kunnen ook Oekraïense leraren of vrijwilligers inzetten.
Afwijking aanstellingsvoorwaarden personeel
- Personen gevlucht uit Oekraïne die een opdracht in het Vlaamse onderwijs willen opnemen, kunnen, vanaf 1 juni en in afwachting van een gelijkwaardigheidsverklaring van hun diploma door NARIC, alvast gesubsidieerd/aangesteld worden. Aanstellingen zijn mogelijk in een aantal specifieke ambten (ambt van kinderverzorger, wervingsambten van het technisch en van het bestuurs- en onderwijzend personeel) onder een bekwaamheidsbewijs ‘andere’ met de daarvoor geldende salarisschaal. Ook aanstellingen in wervingsambten van het ondersteunend personeel en het beleids- en ondersteunend personeel zijn mogelijk in afwachting van een gelijkwaardigheidsverklaring van hun diploma door NARIC.
- De afwijking geldt niet voor wie aangesteld wordt in een ambt of functie die de beoefening van een gereglementeerd gezondheidsberoep betreft.
- Wat betreft het uittreksel uit het strafregister dat het onberispelijk gedrag van de kandidaat personeelslid moet bewijzen, zal het attest dat voorgelegd wordt mogelijk maar een beperkte periode bestrijken. Daarom kan de inrichtende macht altijd vragen dat het personeelslid bijkomend aantoont dat het van onberispelijk gedrag is. Het kandidaat-personeelslid kan dit met alle mogelijke middelen aantonen.
- Als de beslissing van NARIC niet toelaat om het personeelslid verder aan te stellen in het ambt, of wanneer het personeelslid niet van onberispelijk gedrag is, wordt de tewerkstelling onmiddellijk stopgezet en wordt het personeelslid van rechtswege en zonder vooropzeg ontslagen.
Inschrijvingsrecht
- Het is sinds 4 maart 2022 ook in het buitengewoon basis- en secundair onderwijs mogelijk anderstalige nieuwkomers (met inbegrip van kleuters) in overcapaciteit in te schrijven. Zo kan je op een administratief eenvoudige wijze een bijkomende inschrijving realiseren.
- Dit is geen verplichting: je beslist als school zelf of je ingaat op de vraag van de ouders.
Bijkomende teldag voor leerlingen met (gemotiveerd) verslag voor type basisaanbod, 3 of 9
- Als scholen voor gewoon onderwijs die aangesloten zijn bij een ondersteuningsnetwerk op de eerste schooldag van oktober van het lopende schooljaar meer leerlingen op de vlucht uit Oekraïne en andere anderstalige nieuwkomers met een (gemotiveerd) verslag type basisaanbod, 3 of 9 tellen dan op de eerste schooldag van februari van het voorafgaande schooljaar, dan worden voor die leerlingen bijkomende lestijden en bijkomende uren toegekend aan het ondersteuningsnetwerk waar de scholen voor gewoon onderwijs bij zijn aangesloten.
- Om die lestijden en uren per ondersteuningsnetwerk te kunnen toekennen aan een of meer scholen voor buitengewoon onderwijs, zullen de paritaire commissies een voorstel van verdeling doen aan AGODI.
- De betrekkingen ingericht in deze lestijden en uren, komen niet in aanmerking voor vacantverklaring en het schoolbestuur kan er geen personeelsleden in vast benoemen, affecteren of muteren.
- Met de bijkomende lestijden en bijkomende uren correspondeert bijkomend werkingsbudget.
Vrijstelling van inschrijvingsgeld in het vwo en soepele aanwending NT2 het volwassenenonderwijs
- Cursisten die op het moment van inschrijving tijdelijke bescherming genieten, hebben, net als asielzoekers, recht op volledige vrijstelling van het inschrijvingsgeld. Die vrijstelling geldt voor alle opleidingen van het volwassenenonderwijs. De vrijstelling geldt met terugwerkende kracht vanaf 4 maart 2022 zodat dit al van toepassing is op tijdelijk beschermden uit Oekraïne.
- De aanwending van de NT2-asielmiddelen voor begrotingsjaar 2022 wordt versoepeld. Een centrum voor volwassenenonderwijs kan, mits er een akkoord is in het LOC, de toegekende leraarsuren asiel omzetten naar werkingsmiddelen voor contractuele aanwervingen. Dat maakt het voor de centra eenvoudiger om ook tijdens de zomermaanden contractuele aanwervingen in functie van bijkomend NT2-aanbod te doen.
Onthaal en begeleiding door CLB
- De CLB’s ontvangen vanaf het begrotingsjaar 2023 ook voor de Oekraïense vluchtelingen die ná 2022 instromen extra werkingsbudget, tot het einde van het schooljaar waarin er het uitvoeringsbesluit van de Raad van de Europese Unie in werking is.
- De middelen worden toegekend per effectieve Oekraïense leerling per CLB.
- Om alle CLB’s netoverstijgend te ondersteunen in hun opdracht, wordt er vanaf het begrotingsjaar 2022 en tot het einde van het schooljaar waarin er het uitvoeringsbesluit van de Raad van de Europese Unie in werking is, extra werkingsbudget toegekend aan een van de permanente ondersteuningscellen voor de aanstelling van een coördinator.
Huisonderwijs
- Kinderen en jongeren op de vlucht uit Oekraïne kunnen ook voldoen aan de leerplicht via huisonderwijs, ofwel individueel, of collectief al dan niet in de nooddorpen . Voor deze kinderen zijn er een aantal uitzonderingen op de regels van huisonderwijs.
- Ze kunnen op elk moment een verklaring van huisonderwijs indienen en zijn niet gebonden door termijnen om in te stappen in huisonderwijs. Er is een uitzondering voor de lokale besturen die een nooddorp inrichten.
- Ze zijn niet verplicht om zich aan te melden bij de examencommissie om examens af te leggen en zijn niet verplicht om te slagen voor de examencommissie om toegelaten te worden tot het huisonderwijs.
- De onderwijsinspectie zal bij hen geen controle uitvoeren op het huisonderwijs.
- Lokale besturen die een nooddorp inrichten, kunnen een subsidie krijgen om tot het einde van dit schooljaar huisonderwijs (bijvoorbeeld in het Oekraïens) te ondersteunen en te faciliteren voor kleuters en leerplichtige leerlingen. Zij zijn wel gebonden aan een termijn om een verklaring van huisonderwijs in te dienen. Hiervoor wordt apart contact opgenomen met de lokale besturen.
Extra informatie
Website
Regelgeving
- Omzendbrief dringende maatregelen voor het basisonderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis (BaO/2022/01)
- Omzendbrief dringende maatregelen voor het secundair onderwijs naar aanleiding van de Oekraïnecrisis (SO/2022/01)
- De omzendbrief met richtlijnen over afwijkingen voor aanstelling van personeelsleden volgt snel.
