Illustrator Mart Veldhuis verkocht zijn wandtapijt ‘Eigen schuld’ voor 45.879,40 euro: precies zijn studieschuld

Het was een impulsieve aankoop, zegt Joke van Veen: het stel was ‘toevallig’ voor hun eigen Galatea kunstprijs in het Dordrechts Museum, waar het werk al ruim een maand hangt. ‘We zagen het grote wandkleed hangen, mijn man Jaap keek me aan en zei: ‘Joke, gaan we dit doen?’’

Ze kochten het afstudeerproject van illustrator Mart Veldhuis (31), Eigen schuld, een wandkleed van bijna vijf meter breed dat een aanklacht vormt tegen het leenstelsel. Het staat bol van de symboliek, op stripachtige manier afgebeeld: twee ‘Rijksleeuwen’ die studenten achter hun broek aan zitten, blauwe belastingenveloppen, overal prijskaartjes en een supermarkt met ‘Altijd Pijn’, een verwijzing naar Albert Heijn.

De prijs van het afstudeerproject? 45.879,40 euro, tot op de cent nauwkeurig de studieschuld die Veldhuis in 4,5 jaar studeren aan de HKU heeft opgebouwd. Een hoge verkoopprijs voor een beginnend kunstenaar, maar daar hebben Van Veen en Versteegh ‘hoogstens een paar seconden’ over getwijfeld. ‘Het tapijt is écht zo’n bedrag waard’, zegt Van Veen, ‘het concept erachter is zo sterk.’

Versteegh, zelf beeldend kunstenaar en kunsthistoricus: ‘Het is grafisch sterk, conceptueel sterk én technisch perfect uitgevoerd.’ Maar de boodschap lijkt voor de kopers, die door hun Galatea Foundation sterk maatschappelijk betrokken zijn, de boventoon te voeren. ‘Mart kaart de onrechtvaardigheid van het leenstelsel aan. Het werk behandelt dus een sociaal-maatschappelijk vraagstuk en móét wel in de openbare ruimte worden getoond.’

Om dat te realiseren hebben de kunstkopers Eigen schuld in langdurige bruikleen aan het Dordrechts Museum gegeven. De komende tijd zal het ook komen te hangen in De Balie in Amsterdam, Museum de Fundatie in Zwolle en Museum Jan in Amstelveen. Veldhuis wil het wandtapijt ook in een overheidsgebouw hangen, het liefst bij de Tweede Kamer. ‘Ik hoop dat toekomstige beleidsmakers ernaar kijken en denken: voortaan denken we wel twee keer na voor we zo’n stelsel invoeren.’

Er waren meer potentiële kopers, zegt Mart Veldhuis, ‘een luxepositie’. Dat het tapijt daadwerkelijk voor de volle mep zou worden verkocht, had hij niet verwacht. ‘Sinds het in het museum hangt, is het balletje gaan rollen. Maar toen Joke en Jaap me opbelden en zeiden dat ze het gingen kopen, stond ik toch met mijn mond vol tanden.’

Helemaal schuldenvrij is Veldhuis door de verkoop van zijn werk overigens nog niet: ‘Er gaat nog belasting af. Als ik helemaal schuldenvrij wilde zijn, had ik bijna 90 duizend euro moeten vragen.’