Veelgestelde vragen en antwoorden

Een zorgaanbieder verleent bedrijfsmatig of beroepsmatig zorg of doet deze verlenen. Dit kan zowel een instelling zijn dan wel een solistisch werkende zorgverlener.

Op 1 januari 2022 trad de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in werking.

De Wtza kent drie onderdelen:

• de meldplicht
• de vergunningplicht
• de eis van een onafhankelijk intern toezichthouder

Deze onderdelen hebben ieder hun eigen doelgroep.

Met de Wtza krijgt de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) meer zicht op zorgaanbieders en hun kwaliteit van zorg. Daarnaast is het doel dat zorgaanbieders zich nog sterker bewust worden van de (kwaliteits-)eisen waaraan ze moeten voldoen.

Door de ingevulde vragenlijst bij de meldplicht krijgt de IGJ een beter beeld van nieuwe aanbieders en kan ze beter toezicht houden. Bovendien worden zorg- en jeugdhulpaanbieders zich meer en beter bewust van de (kwaliteits)eisen en kunnen zij zich beter voorbereiden op hun start. Daarom is in de Jeugdwet ook een meldplicht voor jeugdhulpaanbieders opgenomen.

Het systeem van de Wtza-vergunning vervangt het systeem van de WTZi-toelating. Deze vergunning legt meer nadruk op de kwaliteit van zorg en kent geen automatisch toegelaten instellingen meer. Daarbij zijn er meer weigerings- en intrekkingsgronden aan de vergunning verbonden.

De regeling van het intern toezicht in de Wtza vervangt de regeling van het intern toezicht in de WTZi. De interne toezichthouder draagt bij aan een transparante, integere en professionele bedrijfsvoering. Hij ziet toe op het verantwoord afwegen en beheersen van kansen en risico’s. En houdt zowel het organisatiebelang als het maatschappelijk belang voor ogen. Een interne toezichthouder staat de dagelijkse of algemene leiding met raad ter zijde en is een belangrijke spiegel. Bestuur en interne toezichthouder zorgen zo samen voor goede en veilige zorg. U laat hiermee zien dat zowel de kwaliteit van de bedrijfsvoering als de interne veiligheid binnen uw organisatie is geborgd.

Voor het verlenen van goede zorg is het van belang om de bedrijfsvoering goed op orde te hebben. Een openbare jaarverantwoording hoort daarbij. De openbare jaarverantwoording is ook een maatschappelijke verantwoording van zorgaanbieders over de besteding van collectieve middelen.

De jaarlijkse openbare jaarverantwoording is nodig voor risicogericht toezicht op alle zorgaanbieders en geeft andere betrokkenen (zoals zorginkopers, interne toezichthouders, cliëntenraden, onderzoekers, journalisten, etc.) inzicht in de (financiële) bedrijfsvoering van zorgaanbieders.

De AWtza bevat de technische wijzigingen als gevolg van de Wtza en kent een aantal inhoudelijke wijzigingen:

• De doelgroep die moet voldoen aan jaarverantwoordingsplicht, is verbreed naar in beginsel alle zorgaanbieders
• De delegatiegrondslag in de Wkkgz voor regels over de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de acute zorg en de voorbereiding daarop
• De overheveling van toezichttaken van de IGJ naar de NZa:
  • het toezicht op de naleving van een transparante financiële bedrijfsvoering
  • de jaarverantwoordingsplicht
  • het verbod op winstoogmerk
• De delegatiegrondslag in de Wmg voor regels over het gebruik van financiële derivaten
• De meldplicht voor jeugdhulpaanbieders in de Jeugdwet

Het gaat om de volgende elementen:

• Introductie van een meldplicht
• Vervanging van het systeem van de WTZi-toelating door het systeem van de Wtza-vergunning voor zorgaanbieders. Daarbij wijzigt de doelgroep die hieraan moet voldoen en zijn er meer weigerings- en intrekkingsgronden
• De eis van een interne toezichthouder blijft bestaan voor zorgaanbieders en wordt geregeld in de Wtza. Wel wijzigt de doelgroep die hieraan moet voldoen en worden meer eisen gesteld om zo de positie van de interne toezichthouder te versterken
• De WTZi-beleidsregels voor de acute zorg worden vervangen door een AMvB en ministeriële regeling over de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg. Deze AMvB en ministeriële regeling zijn opgenomen in het Uitvoeringsbesluit Wkkgz, de Uitvoeringsregeling Wkkgz en het Besluit beschikbaarheidbijdrage Wmg.
• De uitbreiding van de doelgroep die moet voldoen aan jaarverantwoordingsplicht
• De NZa (in plaats van de IGJ) gaat toezicht houden op
  • het toezicht op de naleving van een transparante financiële bedrijfsvoering
  • de jaarverantwoordingsplicht
  • het verbod op winstoogmerk
• Introductie van een regeling voor het gebruik van financiële derivaten door zorgaanbieders
• Introductie van een meldplicht voor in beginsel alle jeugdhulpaanbieders in de Jeugdwet

In de WTZi blijft het verbod op winstoogmerk. Ook de mededelingsplicht bij het College sanering zorginstellingen (CSZ) bij het voornemen om (delen van) gebouwen of terreinen blijvend niet meer voor de instelling te gebruiken, blijft in de WTZi.

De blik van de IGJ is gericht op het primaire proces van zorgverlening en daarmee op de kwaliteit en veiligheid van zorg. De expertise van de NZa ligt veel meer op het terrein van financieel-administratieve en bedrijfseconomische processen. Dat sluit beter aan.

Nee. De Wtza geldt niet voor aanbieders die alleen diensten verrichten die onder de Wmo 2015 of Jeugdwet vallen en niet daarnaast ‘zorg’ verlenen. In de Jeugdwet zelf is voor alle jeugdhulpaanbieders een meldplicht geregeld.

Wmo-aanbieders vallen niet onder het IGJ-toezicht en voor de Wmo-aanbieders zijn geen landelijke kwaliteitseisen. Daarom past dit niet onder de Wtza. Voor de Wmo-aanbieders gelden de gemeentelijke kwaliteitseisen en het gemeentelijk toezicht.

Ja.  De Wtza geldt voor zorgaanbieders die Zvw/Wlz-zorg verlenen die wordt gefinancierd uit een Zvw-pgb of uit een pgb dat is verleend op grond van de Wlz.

Maar de persoon die tegen het informele pgb-tarief als mantelzorger, vrijwilliger of kennis zorg verleent aan een pgb-budgethouder, wordt niet gezien als een persoon die beroepsmatig zorg verleent, en dus niet als een ‘zorgaanbieder’. Deze persoon valt dus niet onder de (meldplicht van de) Wtza.

De meldplicht geldt voor zowel hoofdaannemers als onderaannemers.

De vergunningplicht in de Wtza geldt niet voor onderaannemers, tenzij de hoofdaannemer een ‘lege huls’ is. Een ‘lege huls’ is een zorgaanbieder die zelf geen zorg verleent en uitsluitend zorg ‘doet’ verlenen door een onderaannemer. Bij een lege huls moeten zowel de hoofdaannemer als de onderaannemer een vergunning hebben.

De Wtza geldt ook voor buitenlandse zorgaanbieders, waaronder zzp’ers.
Zorgaanbieders die geen inschrijving hebben in het handelsregister van de Kamer van Koophandel dienen zich alsnog in te schrijven. Dat kan ook als zij geen vestigingsadres in Nederland hebben. De KvK adviseert om voor deze specifieke situatie contact met ze op te nemen. Zie de website van de KVK voor meer informatie: Inschrijven buitenlandse bedrijven (kvk.nl).

Dit hangt af onder welke wet de dagbesteding wordt aangeboden.

• Wanneer de zorgaanbieder dagbesteding levert die onder de Wlz valt, geldt voor deze zorgaanbieder de meldplicht en soms ook de vergunningplicht. 
• Wanneer de zorgaanbieder enkel dagbesteding levert die vanuit de Jeugdwet wordt bekostigd, dan geldt alleen de meldplicht.
• De Wtza geldt niet voor een zorgaanbieder die enkel dagbesteding levert die vanuit de Wmo wordt bekostigd.

Een zorgverlener is iemand die beroepsmatig zorg verleent. Dit zijn niet alleen BIG-geregistreerden maar bijvoorbeeld ook verzorgenden en begeleiders. Ook praktijkondersteuners zijn zorgverleners. Bij de drempel van meer dan tien zorgverleners bij de vergunning, gaat het om zorgverleners die zorg verlenen zoals omschreven in de Zvw of Wlz.

Met zzp’er (ook bekend als `solist’): bedoelen we iemand die - zelfstandig of in opdracht van een zorgaanbieder - zorg verleent, de zorgverlening niet uitbesteedt en geen personeel in dienst heeft.

Dit zijn:

• organisatorische verbanden van natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen. Hiertoe behoren maatschappen, v.o.f.’s en c.v.’s.
• rechtspersonen die bedrijfsmatig zorg verlenen of doen verlenen ongeacht het aantal mensen dat er werkt. Hiertoe behoren bv’s, nv’s, verenigingen, coöperaties en stichtingen.
• natuurlijke personen die bedrijfsmatig zorg doen verlenen. In dat geval levert de natuurlijke persoon niet zelf de zorg, maar zorgt deze ervoor dat anderen dat doen. Een voorbeeld hiervan is de eenmanszaak, die een aantal zzp’ ers inzet.

Dit hangt ervan af of de zorggroep zorg verleent of alleen faciliteert.

• Als de zorggroep zelf zorg verleent of zorg doet verlenen, dan is de zorggroep voor de Wtza een zorgaanbieder.
• Als de zorggroep uitsluitend faciliteert (bijvoorbeeld door namens de huisartsen de zorg te contracteren bij de zorgverzekeraar) maar de zorggroep niet zelf de zorg verleent of zorg doet verlenen, dan is de zorggroep voor de Wtza geen zorgaanbieder.

De meldplicht en de vergunningplicht zijn twee aparte instrumenten. Zorgaanbieders hebben in beginsel altijd een meldplicht, maar niet altijd een vergunningplicht.

De meldplicht geldt voor alle nieuwe zorg- en jeugdhulpaanbieders. Zij melden zich voor de start van de zorg- en/of jeugdhulpverlening.

De vergunningplicht is gericht op een bepaalde categorie zorginstellingen. Voor de nieuwe instellingen die vergunningplichtig zijn, geldt ook dat zij vóór de start van de zorgverlening een vergunning moeten aanvragen.

De meldplicht geldt alleen voor deze bureaus als zij zorg verlenen of doen verlenen. In dat geval zijn zij zorgaanbieders. Wanneer bijvoorbeeld het bureau de verplichting richting een zorgaanbieder op zich neemt om de zorg te leveren door eigen medewerkers verleent zij zorg. Een bureau doet zorg verlenen als het bureau bijvoorbeeld een overeenkomst afsluit met een houder van een persoonsgebonden budget of een zorgverzekeraar om zorg te verlenen en daartoe zzp’ers inzet. In dat geval is het bureau opdrachtgever.