E.D.GOUTOS SA Sr fin instruments_el
•
0 likes•618 views
E.D.GOUTOS SA WORLD CUSTOMS ORGANIZATION EL094014213 at Bank E.D. GOUTOS S.A. Aristotle Global Monetary Institution.CORPORATE EU GOVERNMENT AFFAIRS BIC 2012/2262/INI SEC 224 FATCA ΑΕΟ 93172560896 ( Greece Deals, E.D.GOUTOS Sa (AIFMs)) CITIGROUP 1989 E.D.GOUTOS SA Postleitzahl 21300 Ort PORTOCHELI GREECE.. Hellenic Development Beteiligungs-AG Luxembourg stock exchange gmtn nbg 2013.36.ee directive linance_base_prospectus_dated_13_feb_2014 ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΙΣΤΩΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ 8/5/2010. HANDLING INTERNATIONAL GREEK Μεταφορές σε ευρώ και F / X ΚΡΑΤΟΣ BIC BANKING MARKET HANDLING INTERNATIONAL GREEK .... Ermionida was formed at the 2011 local government reform by the merger… ... 68648 EG - Chfusdgrd βρίσκεται στην τοποθεσία WTO BSEC Edgoutossa G-Sii EFGBGRAAEFGBGRAASEC
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (18)
Similar to E.D.GOUTOS SA Sr fin instruments_el
Similar to E.D.GOUTOS SA Sr fin instruments_el (20)
More from Bank E.D. GOUTOS S.A.COU – Central Operating Unit
More from Bank E.D. GOUTOS S.A.COU – Central Operating Unit (20)
E.D.GOUTOS SA Sr fin instruments_el
- 1. Ειδικήέκθεση Εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ διά χρηματοοικονομικών μέσων: διδάγματα από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 EL 2016 αριθ. 19 ΕΥΡΩΠΑÏKΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ
- 2. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 12, rue Alcide De Gasperi 1615 Luxembourg ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ Τηλ:. +352 4398-1 Πληροφορίες: eca.europa.eu/el/Pages/ContactForm.aspx Ιστότοπος: eca.europa.eu Twitter: @EUAuditorsECA Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (http://europa.eu). Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2016 Print ISBN 978-92-872-5404-7 ISSN 1831-0826 doi:10.2865/465445 QJ-AB-16-019-EL-C PDF ISBN 978-92-872-5365-1 ISSN 1977-5660 doi:10.2865/457858 QJ-AB-16-019-EL-N EPUB ISBN 978-92-872-5366-8 ISSN 1977-5660 doi:10.2865/09532 QJ-AB-16-019-EL-E © Ευρωπαϊκή Ένωση, 2016 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.
- 3. Εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ διά χρηματοοικονομικών μέσων: διδάγματα από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 (υποβαλλόμενη δυνάμει του άρθρου 287, παράγραφος 4, δεύτερο εδάφιο, ΣΛΕΕ) Ειδικήέκθεση EL 2016 αριθ. 19
- 4. 02Κλιμάκιο ελέγχου Οι ειδικές εκθέσεις του ΕΕΣ παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων επιδόσεων και των ελέγχων συμμόρφωσης που αυτό διενεργεί επί συγκεκριμένων τομέων του προϋπολογισμού ή επί συγκεκριμένων διαχειριστικών ζητημάτων. Το ΕΕΣ επιλέγει και σχεδιάζει τα εν λόγω ελεγκτικά έργα κατά τρόπον ώστε αυτά να αποφέρουν τον μέγιστο αντίκτυπο, λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων για τις επιδόσεις ή για τη συμμόρφωση, του επιπέδου των σχετικών εσόδων ή δαπανών, των επικείμενων εξελίξεων και του πολιτικού και δημόσιου συμφέροντος. Ο εν προκειμένω έλεγχος επιδόσεων διενεργήθηκε από το Τμήμα Ελέγχου II, του οποίου προεδρεύει ο Henri Grethen, Μέ- λος του ΕΕΣ, και το οποίο ειδικεύεται στους τομείς δαπανών που αφορούν τις διαρθρωτικές πολιτικές, τις μεταφορές και την ενέργεια. Επικεφαλής του ελέγχου ήταν το αρμόδιο για την έκθεση Μέλος, η Iliana Ivanova, συνεπικουρούμενη από τον Tony Murphy, προϊστάμενο του ιδιαίτερου γραφείου της, τον Mihail Stefanov, σύμβουλο του ιδιαίτερου γραφείου της, τον Niels-Erik Brokopp, ανώτερο διοικητικό στέλεχος, τον Rares Rusanescu, υπεύθυνο έργου, και τους Αγαθοκλή Αργυρού, Marcel Bode, Viorel Cirje και Μαρία Πλουμάκη, ελεγκτές. Από τα αριστερά: M. Stefanov, I. Ivanova, N.-E. Brokopp, R. Rusanescu, T. Murphy, Α. Αργυρού.
- 5. 03Περιεχόμενα Σημεία Συντομογραφίες Γλωσσάριο I - VIII Σύνοψη 1 - 22 Εισαγωγή 1 - 4 Τι είναι τα χρηματοοικονομικά μέσα; 5 - 22 Ρόλος των χρηματοοικονομικών μέσων στην εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ από το 2007 και εξής 23 - 26 Εμβέλειακαιτρόποςπροσέγγισηςτουελέγχου 27 - 146 Παρατηρήσεις 27 - 61 Ήταν ενδεδειγμένο το μέγεθος των χρηματοοικονομικών μέσων λαμβανομένων υπόψη των αναγκών της αγοράς; 29 - 45 Οι υπέρογκοι κεφαλαιακοί πόροι είχαν ως συνέπεια χαμηλά ποσοστά εκταμίευσης, αποφυγή της αποδέσμευσης πόρων και πιθανές επιστροφές κατά το κλείσιμο 46 - 54 Οι διαχειριστικές αρχές δεν αξιολόγησαν πάντοτε σωστά τις ανάγκες της αγοράς πριν από τον καταλογισμό κεφαλαίων στα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ 55 - 61 Η περιφερειακή εστίαση ώθησε τα κράτη μέλη να συστήσουν μεγάλο αριθμό μέσων μικρού μεγέθους κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 62 - 91 Κατόρθωσαν τα χρηματοοικονομικά μέσα να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια; 64 - 72 Κατά τη μέτρηση του αποτελέσματος μόχλευσης των χρηματοοικονομικών μέσων από την Επιτροπή δεν συνυπολογίζεται σωστά ο βαθμός στον οποίο η δημόσια χρηματοδότηση κινητοποιεί πρόσθετα κεφάλαια 73 - 91 Δυσκολίες στην προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών στα χρηματοοικονομικά μέσα τόσο υπό επιμερισμένη όσο και υπό κεντρική διαχείριση
- 6. 04Περιεχόμενα 92 - 105 Εξασφαλίστηκε με τα χρηματοοικονομικά μέσα η ανακύκλωση της χρηματοδοτικής στήριξης; 93 - 95 Οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή τους περιόρισαν σημαντικά την τελική επενδυτική περίοδο πολλών χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ 96 - 105 Η ανακύκλωση των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ ήταν περιορισμένη κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους και αβέβαιη μετά το κλείσιμο των προγραμμάτων της περιόδου 2007-2013 106 - 146 Αποδείχτηκαν τα χρηματοοικονομικά μέσα οικονομικώς αποδοτικά ως μέθοδος για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ; 108 - 110 Τα έξοδα διαχείρισης και οι σχετικές αμοιβές ήταν υψηλά σε σύγκριση με τα ποσά που εκταμιεύτηκαν εν τέλει σε επίπεδο τελικών αποδεκτών 111 - 120 Τα έξοδα διαχείρισης και οι σχετικές αμοιβές που υπερέβαιναν τα κανονιστικά ανώτατα όρια δεν επιστρέφονταν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το κλείσιμο 121 - 131 Για την εκτίμηση των εξόδων διαχείρισης και των σχετικών δαπανών από την Επιτροπή δεν λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι διαφορές μεταξύ των διαφόρων μέσων, ούτε το πραγματικό ύψος της στήριξης προς τους τελικούς αποδέκτες 132 - 141 Περιορισμοί στα διαβιβαζόμενα από τα κράτη μέλη στοιχεία σχετικά με τα έξοδα διαχείρισης και τις σχετικές αμοιβές 142 - 146 Τα έξοδα διαχείρισης και οι σχετικές αμοιβές έρχονται να προστεθούν στο διοικητικό κόστος της υλοποίησης των ΕΠ του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ 147 - 163 Συμπεράσματακαισυστάσεις Παράρτημα I — Χρηματοοικονομικά μέσα υπό επιμερισμένη διαχείριση — πώς λειτουργούν (περίοδος προγραμματισμού 2014-2020) Παράρτημα II — Ορισμός των «χρηματοοικονομικών μέσων» στη νομική βάση (περίοδοι προγραμματισμού 2014-2020 και 2007-2013) Παράρτημα III — Επισκόπηση των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ: αριθμός ταμείων και κεφαλαιακοί πόροι (περίοδος προγραμματισμού 2007-2013) Παράρτημα IV — Επισκόπηση των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΚΤ στα 28 κράτη μέλη της ΕΕ: αριθμός ταμείων και κεφαλαιακοί πόροι (περίοδος προγραμματισμού 2007-2013) Παράρτημα V — Συνοπτική παρουσίαση των απαιτήσεων για τις εκ των προτέρων αξιολογήσεις (περίοδος προγραμματισμού 2014-2020) ΑπαντήσειςτηςΕπιτροπής ΑπαντήσειςτουΤαμείουMarguerite
- 7. 05Συντομογραφίες ΓΚΑΚ: Γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία ΔΑ: Δήλωση αξιοπιστίας ΔΕΔ-Ε/Μ: Διευρωπαϊκά δίκτυα — ενέργεια/μεταφορές ΔΣΕ: Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη» ΕΓΤΑΑ: Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΔΕΤ: Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία ΕΕΠΑ: Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Πρόγραμμα Ανάκαμψης —Πρόγραμμα ενίσχυσης της οικονομικής ανάκαμψης με τη χορήγηση κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής για έργα στον τομέα της ενέργειας ΕΚΤ: Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΠ: Επιχειρησιακό πρόγραμμα ΕΤαΕ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ΕΤΑλ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας EΤΕπ: Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ΕΤΠΑ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΤΣΕ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων ΚΚΔ: Κανονισμός περί καθορισμού κοινών διατάξεων ΜΜΕ: Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ΠΔΠ: Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ΣΛΕΕ: Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ταμείο Marguerite: Ευρωπαϊκό ταμείο για την ενέργεια, την αλλαγή του κλίματος και τις υποδομές με ορίζοντα το 2020 ΤΣ: Ταμείο Συνοχής COCOF: Coordination Committee of the Funds — Επιτροπή συντονισμού των ταμείων EaSI: Employment and Social Innovation — Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία
- 8. 06Συντομογραφίες EEEF: European Energy Efficiency Fund — Ευρωπαϊκό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης EGESIF: Expert group on European Structural and Investment Funds — Ομάδα εμπειρογνωμόνων σχετικά με τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία EPMF: European Progress Microfinance Facility — Ευρωπαϊκός μηχανισμός μικροχρηματοδοτήσεων Progress για την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη JEREMIE: Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises — Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για πολύ μικρές έως μεσαίες επιχειρήσεις LGTT: Loan Guarantee Instrument for Trans-European Transport Network Projects — Μέσο εγγύησης δανείων για έργα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών PBI: Project Bond initiative — Πρωτοβουλία για ομόλογα χρηματοδότησης έργων PFLP: Portfolio First Loss Piece — Πρώτο τμήμα ζημιών χαρτοφυλακίου SICAR: Société d’investissement en capital à risque — Εταιρεία επενδύσεων επιχειρηματικού κεφαλαίου SICAV: Société d’investissement à capital variable — Εταιρεία επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου
- 9. 07Γλωσσάριο Ανώτατο ποσοστό της εγγύησης: Ποσοστό της συνολικής αξίας του χαρτοφυλακίου δανείων που καλύπτεται πράγματι από την εγγύηση. Άξονας προτεραιότητας: Μία από τις προτεραιότητες της στρατηγικής στο πλαίσιο επιχειρησιακού προγράμματος που συνίσταται σε σειρά πράξεων που σχετίζονται μεταξύ τους και έχουν συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους. Γενικός κανονισμός για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013: Κανονισμός (EK) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2006, περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1260/19991 . Δάνειο: Συμφωνία που υποχρεώνει τον δανειστή να διαθέσει στον δανειολήπτη συμφωνημένο χρηματικό ποσό για συμφωνημένο χρονικό διάστημα. Ο δανειολήπτης υποχρεούται να αποδώσει το δάνειο μετά την παρέλευση ορισμένου διαστήματος, συνήθως δε υποχρεούται να καταβάλει τόκο επί του ποσού του δανείου. Δημοσιονομικός κανονισμός: Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου2 . Διαχειριστική αρχή: Εθνική, περιφερειακή ή τοπική δημόσια αρχή ή οποιοσδήποτε άλλος δημόσιος ή ιδιωτικός φορέας που ορίζεται από το κράτος μέλος για τη διαχείριση επιχειρησιακού προγράμματος. Στα καθήκοντά της συγκαταλέγονται η επιλογή των προς χρηματοδότηση έργων, η παρακολούθηση της υλοποίησής τους και η υποβολή στοιχείων στην Επιτροπή σχετικά με τις διάφορες οικονομικές πτυχές και τα επιτευχθέντα αποτελέσματα. Εγγύηση: Δέσμευση τρίτου, που ονομάζεται εγγυητής, να καταβάλει την οφειλή δανειολήπτη σε περίπτωση που ο δεύτερος αδυνατεί. Ο εγγυητής αναλαμβάνει την ευθύνη να καλύψει οποιαδήποτε αδυναμία ή αθέτηση καταβολής της οφειλής εκ μέρους του δανειολήπτη υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στη συμφωνία που συνομολογείται μεταξύ εγγυητή, δανειστή ή/και δανειολήπτη. Ειδικά ταμεία: Ταμεία που δεν είναι ταμεία χαρτοφυλακίου. Εκτελεστικός κανονισμός: Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1828/2006 της Επιτροπής, της 8ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης3 . Ελάχιστος συντελεστής απόδοσης: Το ελάχιστο ποσοστό απόδοσης έργου ή επένδυσης που απαιτείται από τον διαχειριστή ή τον επενδυτή αντίστοιχα. Επένδυση σε μετοχικό κεφάλαιο: Παροχή κεφαλαίου σε επιχείρηση, επενδυόμενου άμεσα ή έμμεσα, έναντι απόκτησης πλήρους ή μερικής κυριότητας της επιχείρησης αυτής, με δυνατότητα του επενδυτή να αναλάβει μέρος του διαχειριστικού ελέγχου της και να συμμετέχει στα κέρδη της. 1 ΕΕ L 210 της 31.7.2006, σ. 25. 2 ΕΕ L 298 της 26.10.2012, σ. 1. 3 ΕΕ L 371 της 27.12.2006, σ. 1.
- 10. 08Γλωσσάριο Επιτροπή συντονισμού των ταμείων (Coordination Committee of the Funds — COCOF): Μόνιμη επιτροπή παρακολούθησης στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αποστολή της είναι να εξετάζει ζητήματα που συνδέονται με την εφαρμογή των κανονισμών που διέπουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής. Επιχειρησιακό πρόγραμμα (ΕΠ): Καθορίζει τις προτεραιότητες και τους ειδικούς στόχους ενός κράτους μέλους και προσδιορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν οι χρηματοδοτικοί πόροι που διατίθενται για τη χρηματοδότηση έργων κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου, συνήθως επταετίας. Τα έργα αυτά πρέπει να συμβάλουν στην επίτευξη ενός ή περισσότερων από μια σειρά στόχων που καθορίζονται σε επίπεδο άξονα προτεραιότητας στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος. Προγράμματα υπάρχουν για καθένα από τα ταμεία του τομέα της πολιτικής συνοχής, δηλαδή για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Τα ΕΠ καταρτίζονται από τα κράτη μέλη, ωστόσο, για να μπορούν να πραγματοποιηθούν πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, πρέπει να έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή. Κατά την περίοδο ισχύος τους, μπορούν να τροποποιηθούν μόνον κατόπιν συμφωνίας των μερών. Εταιρεία επενδύσεων επιχειρηματικού κεφαλαίου (Société d’investissement en capital à risque — SICAR): Δομή σχεδιασμένη για ιδιωτικές επενδύσεις και επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών χωρίς κανόνες όσον αφορά τη διαφοροποίηση των επενδύσεων, ούτε περιορισμούς ως προς τη δανειοδότηση και τη μόχλευση. Εταιρεία επενδύσεων μεταβλητού κεφαλαίου (Société d’investissement à capital variable — SICAV): Είδος επενδυτικού ταμείου ανοικτού τύπου, η αξία του κεφαλαίου του οποίου μεταβάλλεται ανάλογα με τον αριθμό των επενδυτών και την αξία των σχετικών επενδύσεων. Η αγορά και η πώληση των μεριδίων του ταμείου βασίζεται στην τελευταία αξία του καθαρού ενεργητικού του. Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ): Ομαδοποίηση πέντε διαφορετικών ταμείων που σκοπό έχουν τη μείωση των περιφερειακών ανισορροπιών σε ολόκληρη την ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Περιλαμβάνουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας. Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο: Σκοπός του είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της βελτίωσης της απασχόλησης και των σχετικών ευκαιριών, κυρίως με τη βοήθεια μέτρων κατάρτισης, την προώθηση απασχόλησης υψηλότερου επιπέδου και τη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων θέσεων εργασίας. Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ): Σκοπός του είναι η ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την αποκατάσταση των κύριων περιφερειακών ανισορροπιών μέσω, αφενός, της παροχής χρηματοδοτικής στήριξης για τη δημιουργία υποδομών και, αφετέρου, παραγωγικών επενδύσεων που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Απευθύνεται ιδίως σε επιχειρήσεις. Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ): Σκοπός του είναι η κινητοποίηση τουλάχιστον 315 δισεκατομμυρίων ευρώ για ιδιωτικές και δημόσιες μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ κατά την περίοδο 2015-2017 και η εξασφάλιση της χρηματοδότησης έργων κατά τα μετέπειτα χρόνια. Το ΕΤΣΕ συστάθηκε εντός της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ως καταπιστευματικό ταμείο αόριστης διάρκειας, για τη χρηματοδότηση τμημάτων έργων που παρουσιάζουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα. Ο πρόσθετος κίνδυνος που αναλαμβάνει η ΕΤΕπ θα αντισταθμιστεί από εγγύηση ύψους έως και 16 δισεκατομμυρίων ευρώ, καλυπτόμενη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα κράτη μέλη μπορούν να συνεισφέρουν πρόσθετα κεφάλαια στο ΕΤΣΕ.
- 11. 09Γλωσσάριο Κανονισμός ΔΣΕ: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1316/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2013, για τη σύσταση της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη», την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 913/2010 και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 680/2007 και (ΕΚ) αριθ. 67/20104 . Κανονισμός περί καθορισμού κοινών διατάξεων (ΚΚΔ) για την περίοδο 2014-2020: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/20065 . Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός: Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 480/2014 της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας6 . Κεφαλαιακοί πόροι: Το ποσό που καταβάλλεται ως χρηματοδότηση σε χρηματοοικονομικό μέσο (από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, τον εθνικό προϋπολογισμό ή από ιδιώτες επενδυτές) προς υποστήριξη των πράξεών του. Αντικατοπτρίζουν την επενδυτική ικανότητα του μέσου και είναι ανάλογοι με την αγορά στην οποία αυτό στοχεύει. Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για πολύ μικρές έως μεσαίες επιχειρήσεις (Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises, JEREMIE): Πρωτοβουλία που ανέπτυξε η Επιτροπή σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων. Προωθεί τη χρήση μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδότηση μέσω των διαρθρωτικών ταμείων. Κρατικές ενισχύσεις: Οποιαδήποτε μορφή άμεσης ή έμμεσης χρηματοδοτικής στήριξης παρεχόμενης από δημόσιες αρχές σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) απαγορεύει γενικώς τις κρατικές ενισχύσεις στο πλαίσιο της κοινής αγοράς, πλην των δεόντως αιτιολογημένων περιπτώσεων. Οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων της ΕΕ καθορίζουν τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η εν λόγω στήριξη δεν στρεβλώνει (ή δεν απειλεί να στρεβλώσει) τον ανταγωνισμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποκλειστικώς αρμόδια να κρίνει κατά πόσον οι κρατικές ενισχύσεις που χορηγούν τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με τους εν λόγω κανόνες. Οι διαδικαστικές αποφάσεις και τα μέτρα που λαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον τομέα αυτό υπόκεινται στον έλεγχο του Γενικού Δικαστηρίου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ομάδα εμπειρογνωμόνων σχετικά με τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (Expert group on European Structural and Investment Funds, EGESIF): Συγκροτήθηκε από την Επιτροπή προς εξασφάλιση συμβουλών για ζητήματα που συνδέονται με την υλοποίηση προγραμμάτων που εγκρίνονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τους κανονισμούς για τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία. Πρόκειται για τη μία εκ των δύο ομάδων που αντικατέστησαν την «επιτροπή συντονισμού των ταμείων» [η δεύτερη είναι η «επιτροπή συντονισμού των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων» (Coordination Committee for European Structural and Investment Funds — COESIF)]. 4 ΕΕ L 348 της 20.12.2013, σ. 129. 5 ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320. 6 ΕΕ L 138 της 13.5.2014, σ. 5.
- 12. 10Γλωσσάριο Πιστωτικό όριο έκτακτης ανάγκης: Πίστωση που μπορεί να αντληθεί εφόσον επέλθει εκ των προτέρων καθορισμένο γεγονός. Πολιτική συνοχής για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013: Αφορούσε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (τα δύο «διαρθρωτικά ταμεία»), καθώς και το Ταμείο Συνοχής. Για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, ο συντονισμός μεταξύ της πολιτικής συνοχής και των λοιπών πολιτικών της ΕΕ που συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, δηλαδή της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης και της αλιευτικής και θαλάσσιας πολιτικής, βελτιώθηκε με τη θέσπιση κοινών διατάξεων για τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία. Πρώτο τμήμα ζημιών χαρτοφυλακίου (Portfolio First Loss Piece — PFLP): Το μερίδιο που απορροφά τις πρώτες ζημίες του χαρτοφυλακίου (οφειλόμενες, λόγου χάριν, σε αθέτηση των δανειακών υποχρεώσεων) σε περίπτωση κατά την οποία χαρτοφυλάκιο δανείων διαιρείται σε περισσότερα μερίδια κινδύνου. Ταμείο χαρτοφυλακίου: Ταμείο το οποίο συστήνεται προκειμένου να επενδύσει σε διάφορα ταμεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, εγγυήσεων, δανειοδοτήσεων, αστικής ανάπτυξης, καθώς και σε άλλα ταμεία ή μηχανισμούς παροχής κινήτρων, τα οποία χορηγούν δάνεια ή παρέχουν εγγυήσεις για επιστρεπτέες επενδύσεις, ή ισοδύναμα μέσα, με σκοπό την ενεργειακή αποδοτικότητα και τη χρήση ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε κτίρια, συμπεριλαμβανομένων υφιστάμενων κατοικιών. Τελικός αποδέκτης: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, πέραν του ταμείου χαρτοφυλακίου ή του χρηματοπιστωτικού διαμεσολαβητή, που λαμβάνει χρηματοδότηση από χρηματοοικονομικό μέσο. Χρηματοδότηση από ανακύκλωση πόρων: Το τμήμα των κεφαλαιακών πόρων που έφθασε στους τελικούς αποδέκτες, επεστράφη εν συνεχεία στο χρηματοοικονομικό μέσο και είναι διαθέσιμο για νέο κύκλο επενδύσεων. Χρηματοπιστωτικός διαμεσολαβητής: Φορέας που διαμεσολαβεί μεταξύ της διαχειριστικής αρχής ή του ταμείου χαρτοφυλακίου και των τελικών αποδεκτών κεφαλαίων τα οποία τους παρέχονται με τη βοήθεια χρηματοοικονομικών μέσων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης.
- 13. 11Σύνοψη I Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με διάφορες σοβαρές προκλήσεις, όπως η οικονομική και χρηματο- πιστωτική ανάκαμψη και η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ αναζητούν τρόπους ώστε να μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του διαθέσι- μου προϋπολογισμού της, ο οποίος αντιστοιχεί σε λιγότερο του 1 % του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) της. II Τα χρηματοοικονομικά μέσα αποτελούν εργαλείο για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Η χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται στους τελικούς αποδέκτες μέσω των χρηματοοικονομικών μέσων μπορεί να λάβει τη μορφή δανείων, εγγυήσεων και επενδύσεων σε μετοχικό κεφάλαιο. III Εάν εφαρμοστούν σωστά, τα χρηματοοικονομικά μέσα παρέχουν δύο συγκεκριμένα οφέλη σε σύγκριση με τις επιχορηγήσεις: — τη δυνατότητα μόχλευσης των δημόσιων κεφαλαίων (δηλαδή την κινητοποίηση πρόσθετων ιδιωτικών και δημόσιων πόρων προς συμπλήρωση της αρχικής δημόσιας χρηματοδότησης), καθώς και — την ανακύκλωση των κεφαλαιακών πόρων τους (δηλαδή τη χρησιμοποίηση των ίδιων κεφαλαίων σε περισσότερους του ενός κύκλους). Το γεγονός ότι τα δάνεια πρέπει να εξοφληθούν, οι εγγυήσεις να αποδεσμευτούν ή, στην περίπτωση επένδυσης σε μετοχικό κεφάλαιο, το προϊόν να αποδοθεί επηρεάζει επίσης κατ’ αρχήν τη συμπεριφορά των τελικών αποδεικτών, με αποτέλεσμα την καλύτερη αξιοποίηση των δημόσιων κεφαλαίων και τη μείωση της πιθανότητας εξάρτησης των τελικών αποδεκτών από τη δημόσια στήριξη. IV Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, τα χρηματοοικονομικά μέσα που είχαν συσταθεί στο πλαίσιο του Ευρωπα- ϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) χρησιμοποιήθηκαν από 25 εκ των 28 κρατών μελών της ΕΕ: συνολικά, σε ολόκληρη την ΕΕ συστάθηκαν 972 χρηματοοικονομικά μέσα στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και 53 στο πλαίσιο του ΕΚΤ. Στο τέλος του 2014, στα μέσα αυτά είχαν χορηγηθεί περί τα 16 δισεκατομμύρια ευρώ, ως συνεισφορές από τα επιχειρησιακά προγράμματα (ΕΠ) του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει σημαντική αύξηση σε σχέση με τα περίπου 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ και τα 0,6 δισεκατομμύρια ευρώ που διατέθηκαν σε τέτοια μέσα κατά τις περιόδους προγραμματισμού 2000-2006 και 1994-1999 αντίστοιχα. Κατά την ίδια περίοδο 2007-2013, η συνολική συνεισφορά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στα 21 χρηματοοικονομικά μέσα υπό την άμεση ή την έμμεση διαχείριση της Επιτροπής ανήλθε σε περίπου 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα υπό κεντρική διαχείριση μέσα εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.
- 14. 12Σύνοψη V Με τον παρόντα έλεγχο εξετάσαμε την αποδοτικότητα των χρηματοοικονομικών μέσων ως μηχανισμού εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Ο έλεγχός μας έλαβε χώρα μεταξύ Οκτω- βρίου 2014 και Μαρτίου 2016 και επικεντρώθηκε στους τομείς της περιφερειακής και κοινωνικής πολιτικής, καθώς και της πολιτικής μεταφορών και ενέργειας. Αναλύσαμε το σύνολο των 1025 χρηματοοικονομικών μέσων που συστάθηκαν κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ και λειτούργησαν υπό επιμερισμένη διαχεί- ριση, καθώς και έξι ακόμη υπό κεντρική διαχείριση στους ως άνω αναφερόμενους τομείς. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση βασίζονται στις τελευταίες πληροφορίες που παρείχε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2015 και οι οποίες απεικονίζουν την κατάσταση στο τέλος του 2014. VI Ο έλεγχός μας ανέδειξε ορισμένα σημαντικά προβλήματα τα οποία περιόρισαν την αποδοτικότητα των χρηματοοικονομι- κών μέσων ως μηχανισμού εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013: — Μεγάλος αριθμός των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ ήταν κατά κανόνα υπερμεγέθη και, στο τέ- λος του 2014, εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με την εκταμίευση των κεφαλαιακών πόρων τους (κατά μέσο όρο είχε χρησιμοποιηθεί το 57 % περίπου του συνόλου των κεφαλαιακών πόρων που είχαν καταβλη- θεί από τα ΕΠ στα χρηματοοικονομικά μέσα). Η πρόθεση των κρατών μελών να αποφύγουν τις αποδεσμεύσεις πιστώ- σεων καθ’ όλη την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013 συνετέλεσε στη διόγκωση των αρχικών κεφαλαιακών πόρων. — Γενικά, ούτε τα υπό επιμερισμένη ούτε τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοοικονομικά μέσα κατόρθωσαν να προσελ- κύσουν ιδιωτικά κεφάλαια. — Μέχρι στιγμής, περιορισμένος μόνον αριθμός των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ κατόρθωσε να εξασφαλίσει την ανακύκλωση της χρηματοδοτικής στήριξης. — Όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, τα έξοδα διαχείρισης και οι σχετικές αμοιβές είναι υψηλά σε σύγκριση με τη χρηματοδοτική στήριξη που παρέχεται εν τέλει στους τελικούς αποδέκτες και, εκτός αυτού, φαίνονται να είναι σημαντικά υψηλότερα από εκείνα που ανακύπτουν στο πλαίσιο των υπό κεντρική διαχείριση μέ- σων ή των επενδυτικών ταμείων του ιδιωτικού φορέα. VII Παράλληλα, παρατηρούμε ότι επήλθαν βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020 κατά το μέρος που αφορά τα χρηματοοικονομικά μέσα, βάσει της πείρας που αποκτήθηκε κατά την προηγούμενη περίοδο 2007- 2013, ορισμένα ζητήματα ωστόσο παραμένουν εκκρεμή.
- 15. 13Σύνοψη VIII Στην έκθεσή μας, συνιστούμε τα εξής: — Η εκ των προτέρων αξιολόγηση των υπό κεντρική διαχείριση μέσων εκ μέρους της Επιτροπής πρέπει να περιλαμβάνει συστηματικά ανάλυση των μέχρι τούδε «αποκομισθέντων διδαγμάτων». — Πέραν των «αποκομιζόμενων διδαγμάτων», η Επιτροπή οφείλει επίσης να αξιολογεί την επίδραση των σημαντικότε- ρων κοινωνικοοικονομικών μεταβολών στο σκεπτικό του μέσου και την αντίστοιχη συνεισφορά που απαιτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο πλαίσιο των σχετικών ενδιάμεσων αξιολογήσεων όλων των υπό κεντρική διαχείριση χρηματοοικονομικών μέσων. — Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη οφείλουν να επιδιώκουν τη βελτιστοποίηση του μεγέθους των ειδικών ταμείων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, προκειμένου να εξοικονομούν, στο μέτρο του δυνατού, σημαντικούς πόρους από τα έξοδα λειτουρ- γίας αυτών των μέσων. Στα κράτη μέλη πρέπει να παρασχεθεί πρόσθετη καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο σύστασης τέτοιων χρηματοοικονομικών μέσων, είτε σε εθνικό επίπεδο είτε σε επίπεδο ΕΕ (τα οποία θα τίθενται υπό την άμεση ή την έμμεση διαχείριση της Επιτροπής). — Η Επιτροπή οφείλει να περιλάβει στον δημοσιονομικό κανονισμό (και σε επακόλουθους τομεακούς κανονισμούς) ορι- σμό της μόχλευσης των χρηματοοικονομικών μέσων που να ισχύει για όλους τους τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ και να κάνει σαφή διάκριση μεταξύ της μόχλευσης των ιδιωτικών και των εθνικών δημόσιων συνεισφορών στο πλαίσιο ενός ΕΠ ή/και των πρόσθετων ιδιωτικών ή δημόσιων κεφαλαιακών συνεισφορών και να λαμβάνει υπόψη το είδος του εκάστοτε μέσου. — Για τα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013, η Επιτροπή οφείλει να εξασφαλίσει ότι, κατά το κλείσιμο, τα κράτη μέλη παρέχουν πλήρη και αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με τις ιδιωτικές συνεισφορές στους κεφαλαιακούς πόρους των μέσων, τόσο μέσω των ΕΠ όσο και επιπλέον αυτών. — Για τα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, η Επιτροπή οφείλει να παράσχει στα κράτη μέλη πρόσθετη καθοδήγηση σχετικά με τη βέλτιστη εφαρμογή των περί προνομιακής μεταχείρισης διατάξεων, με στόχο την προσέλ- κυση περισσότερων ιδιωτικών κεφαλαίων, χωρίς παράλληλα οι δημόσιοι χρηματοδότες των κεφαλαιακών πόρων των μέσων να επωμίζονται υπερβολικό κίνδυνο. — Για τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοοικονομικά μέσα, η νομοθεσία που διέπει το εκάστοτε μέσο πρέπει να καθορί- ζει τις γενικές αρχές επιμερισμού του κινδύνου, οι οποίες που μπορεί να έχουν επίπτωση στον προϋπολογισμό της ΕΕ. — Για όλα τα χρηματοοικονομικά μέσα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά την περίοδο προ- γραμματισμού 2014-2020, η Επιτροπή οφείλει να διασφαλίσει ότι, όσον αφορά τις φορολογικές ρυθμίσεις, τα κράτη μέλη, η ίδια και ο όμιλος της ΕΤΕπ εφαρμόζουν μόνο δομές που εναρμονίζονται με τις συστάσεις και τις δράσεις της. — Η Επιτροπή οφείλει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη διατηρούν τον ανα- κυκλούμενο χαρακτήρα των ταμείων κατά την απαιτούμενη οκταετία μετά τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020.
- 16. 14Σύνοψη — Η Επιτροπή οφείλει να παράσχει καθοδήγηση όσον αφορά τις διατάξεις που επιτρέπουν στα χρηματοοικονομικά μέσα να εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται και την επόμενη περίοδο προγραμματισμού, ιδίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι διαχειριστές των ταμείων επιλέγονται με δημόσιο διαγωνισμό. — Η Επιτροπή οφείλει να εξασφαλίσει ότι τα κράτη μέλη θα της υποβάλουν συνολικά στοιχεία για τα έξοδα διαχείρισης και τις σχετικές αμοιβές που θα έχουν καταβληθεί έως τον Μάρτιο του 2017 ενόψει του επικείμενου κλεισίματος της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013. — Η Επιτροπή οφείλει να διευκρινίσει ότι τα ανώτατα όρια για τα έξοδα διαχείρισης και τις σχετικές αμοιβές πρέπει να εφαρμόζονται στους κεφαλαιακούς πόρους που όντως χρησιμοποιήθηκαν από το χρηματοοικονομικό μέσο, δη- λαδή στη συνεισφορά από το ΕΠ που χρησιμοποιήθηκε για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στους τελικούς αποδέκτες. — Όσον αφορά την αμοιβής του διαχειριστή βάσει των επιδόσεών του κατά την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, η Επιτροπή οφείλει να υποβάλει νομοθετική πρόταση που θα στοχεύει στην αναθεώρηση των ισχυουσών διατάξεων του ΚΚΔ με σκοπό την ενίσχυση αυτών των ρυθμίσεων ως κινήτρου. — Οι διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών οφείλουν να κάνουν εκτεταμένη χρήση των υπαρχουσών βάσει επιδόσεων συνιστωσών των αμοιβών των διαχειριστών ταμείου κατά τη διαπραγμάτευση των συμφωνιών χρηματοδότησης. — Η Επιτροπή οφείλει να προβεί σε συγκριτική ανάλυση του κόστους εφαρμογής των επιχορηγήσεων και της επιστρε- πτέας χρηματοδοτικής στήριξης, παρεχόμενης κυρίως διά χρηματοοικονομικών μέσων για την περίοδο 2014-2020, με σκοπό τον καθορισμό του πραγματικού επιπέδου του. Τα στοιχεία αυτά θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμα για την προ- παρασκευή των νομοθετικών προτάσεων της μετά το 2020 περιόδου, καθώς και για τον καθορισμό του κατάλληλου επιπέδου για την τεχνική βοήθεια.
- 17. 15Εισαγωγή Τι είναι τα χρηματοοικονομικά μέσα; 01 Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με διάφορες σοβαρές προκλήσεις, όπως η οικονομική και χρηματοπιστωτική ανάκαμψη και η διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Ως εκ τούτου, οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ αναζητούν τρόπους ώστε να μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του διαθέσιμου προϋπολογισμού της, ο οποίος αντιστοιχεί σε λιγότερο από 1 % του ακαθάρι- στου εγχώριου προϊόντος (ΑΕγχΠ) της. Τα χρηματοοικονομικά μέσα7 αποτελούν εργαλείο για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω δανείων, εγγυήσεων και επενδύσεων σε μετοχικό (ή οιονεί μετοχικό) κεφάλαιο, με σκοπό την υλοποίηση έργων (βλέπε πίνακα 1)8 . Στο παράρτημα Ι παρουσιάζεται ο τρόπος λειτουργίας των διαφορετικών ειδών χρηματο- οικονομικών μέσων. 7 Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η νομοθεσία που αφορούσε το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ αναφερόταν σε «μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής». Στην παρούσα έκθεση, οι όροι «μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής» και «χρηματοοικονομικό μέσο» θεωρούνται ταυτόσημοι. 8 Σύμφωνα με το διεθνές λογιστικό πρότυπο 32, χρηματοοικονομικό μέσο είναι [...] κάθε σύμβαση που δημιουργεί ταυτόχρονα ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο για μια οικονομική οντότητα και μια χρηματοοικονομική υποχρέωση ή έναν συμμετοχικό τίτλο για μια άλλη οικονομική οντότητα. Πίνακας 1 Σημαντικότερα είδη χρηματοοικονομικών μέσων που λαμβάνουν στήριξη από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΤΕπ, «FI Compass — Financial Instrument products. Loans, guarantees, equity and quasi-equity», σ. 3. ∆άνεια Συμφωνία που υποχρεώνει τον δανειστή να διαθέσει στον δανειολήπτη χρηματικό ποσό συμφωνημένου ύψους για συμφωνημένο χρονικό διάστημα. Βάσει της συμφωνίας, ο δανειολήπτης υποχρεούται να αποπληρώσει το εν λόγω ποσό εντός του συμφωνηθέντος διαστήματος. Στο πλαίσιο ενός χρηματοοικονομικού μέσου, το δάνειο μπορεί να διευκολύνει τον δανειολήπτη σε περίπτωση κατά την οποία οι τράπεζες δεν είναι πρόθυμες να του χορηγήσουν δάνειο με αποδεκτούς για εκείνον όρους. Αυτές οι δανειακές συμβάσεις μπορεί να εξασφαλίζουν χαμηλότερα επιτόκια, μεγαλύτερες περιόδους αποπληρωμής ή λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις όσον αφορά την εξασφάλιση. Μετοχικό κεφάλαιο Παροχή κεφαλαίων σε εταιρεία, επενδυόμενων άμεσα ή έμμεσα έναντι απόκτησης πλήρους ή μερικής κυριότητας της εταιρείας αυτής, με δυνατότητα του επενδυτή να αναλάβει μέρος του διαχειριστικού ελέγχου της επιχείρησης και να συμμετέχει στα κέρδη της. Η οικονομική απόδοση εξαρτάται από την οικονομική μεγέθυνση και την κερδοφορία της επιχείρησης. Εξασφαλίζεται μέσω των μερισμάτων ή της πώλησης των μετοχών σε άλλον επενδυτή («έξοδος») ή μέσω αρχικής προσφοράς νέων μετοχών με δημόσια εγγραφή (μέθοδος IPO). Εγγυήσεις Έγγραφη δέσμευση ανάληψης ευθύνης για το σύνολο ή μέρος της οφειλής ή της υποχρέωσης τρίτου ή για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων τρίτου σε περίπτωση επέλευσης γεγονότος που ενεργοποιεί την εγγύηση αυτή, όπως η αθέτηση πληρωμής*. Οι εγγυήσεις καλύπτουν συνήθως χρηματοοικονομικές πράξεις όπως είναι τα δάνεια. * Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2015). Guidance for Member States on Financial Instruments – Glossary Οιονεί μετοχικό κεφάλαιο Είδος χρηματοδότησης το οποίο τοποθετείται μεταξύ μετοχικού κεφαλαίου και δανείου και συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι το δάνειο αυξημένης εξασφάλισης και μικρότερο από ό,τι το κοινό μετοχικό κεφάλαιο. Οι επενδύσεις σε οιονεί μετοχικό κεφάλαιο μπορεί να είναι δομημένες ως δάνειο, συνήθως χωρίς εξασφάλιση και εξοφλητική προτεραιότητα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με δυνατότητα μετατροπής σε μετοχές, ή ως προνομιούχες μετοχές. Το προφίλ κινδύνου/απόδοσης βρίσκεται συνήθως μεταξύ δανείου και μετοχικού κεφαλαίου στο πλαίσιο της κεφαλαιακής διάρθρωσης της εταιρείας.
- 18. 16Εισαγωγή 02 Συγκρινόμενα με τις επιχορηγήσεις (οι οποίες αποτελούν τον παραδοσιακό τρόπο παροχής χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ), τα χρηματοοικονομικά μέσα, εάν εφαρ- μοστούν σωστά, παρέχουν δύο συγκεκριμένα οφέλη: οο τη δυνατότητα μόχλευσης των δημόσιων κεφαλαίων (δηλαδή την κινητοποίηση πρόσθετων ιδιωτικών και δημόσιων πόρων προς συμπλήρωση της αρχικής δημόσιας χρηματοδότησης), καθώς και οο την ανακύκλωση των κεφαλαιακών πόρων τους (δηλαδή τη χρησιμοποίηση των ίδιων κεφαλαίων σε περισσότερους του ενός κύκλους), η οποία παρέχει κατ’ αρχήν τη δυνα- τότητα σε κάθε ευρώ χρηματοδότησης παρεχόμενης διά χρηματοοικονομικών μέσων να χρησιμοποιηθεί περισσότερες από μία φορές. 03 Το γεγονός ότι τα δάνεια πρέπει να εξοφληθούν, οι εγγυήσεις να αποδεσμευτούν ή, στην περίπτωση επένδυσης σε μετοχικό κεφάλαιο, το προϊόν να αποδοθεί, επηρεάζει επίσης κατ’ αρχήν τη συμπεριφορά των τελικών αποδεικτών, με αποτέλεσμα την καλύτερη αξιο- ποίηση των δημόσιων κεφαλαίων και τη μείωση της πιθανότητας εξάρτησης των τελικών αποδεκτών από τη δημόσια στήριξη. 04 Κοινός ορισμός των χρηματοοικονομικών μέσων διατυπώθηκε για πρώτη φορά κατά την αναθεώρηση του δημοσιονομικού κανονισμού το 2012· έκτοτε ο ορισμός αυτός εφαρμόζε- ται στους τομεακούς κανονισμούς που αφορούν την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 (βλέπε παράρτημα ΙΙ). Ρόλος των χρηματοοικονομικών μέσων στην εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ από το 2007 και εξής Ρόλος των χρηματοοικονομικών μέσων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ 05 Ο προϋπολογισμός της ΕΕ μπορεί να εκτελείται στο πλαίσιο επιμερισμένης διαχείρισης (δηλαδή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, όπως συμβαίνει στον τομέα της πολιτικής συνο- χής), άμεσης διαχείρισης (δηλαδή από τις υπηρεσίες της ή μέσω εκτελεστικών οργανισμών) ή έμμεσης διαχείρισης (δηλαδή με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε τρίτες χώρες ή σε άλλους φορείς)9 . Οι δύο τελευταίοι τρόποι εκτέλεσης αναφέρονται συνολι- κά ως κεντρική διαχείριση. 06 Τα χρηματοοικονομικά μέσα χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση διαφόρων τμημάτων του προϋπολογισμού της ΕΕ: 9 Άρθρο 58 του δημοσιονομικού κανονισμού.
- 19. 17Εισαγωγή οο Τα υπό επιμερισμένη διαχείριση χρηματοοικονομικά μέτρα στον τομέα της συνοχής συστήνονται κυρίως στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και σε μικρότερο βαθμό στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Από την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, χρηματοοικονομικά μέσα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται και για το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ). Κάθε χρηματοοικονομικό μέσο εφαρμόζεται στο πλαίσιο επιχειρησιακού προγράμματος (ΕΠ) και η σύστασή του, το μέγεθος και η μορφή του αποφασίζονται από τις διαχειριστικές αρχές που είναι αρ- μόδιες για το συγκεκριμένο πρόγραμμα10 . Χρηματοοικονομικά μέσα χρησιμοποιούνται επίσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλιείας (ΕΤΑλ). οο Τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοοικονομικά μέτρα χρηματοδοτούνται από διά- φορους τομείς του προϋπολογισμού, όπως η έρευνα, οι επιχειρήσεις και η βιομηχανία, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός κ.λπ. Στην περίπτωση των μέσων αυτών, η Επιτροπή, μαζί με τους εταίρους της, συμμετέχει άμεσα στον σχεδιασμό τους, την ανάπτυξη της επεν- δυτικής στρατηγικής τους και τον καθορισμό των κεφαλαιακών πόρων τους. Η απόφαση για τη σύσταση αυτών των μέσων λαμβάνεται από τις αρμόδιες για τον προϋπολογι- σμό αρχές, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, βάσει πρότασης της Επιτροπής. Κανόνες που ισχύουν για την επιλογή του διαχειριστή των κεφαλαίων των χρηματοοικονομικών μέσων 07 Στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, τα χρηματοοικονομικά μέσα συστήνονται ως αυτόνομα ταμεία ή ως επιμέρους ταμεία ενός ταμείου χαρτοφυλακίου, τα οποία αναφέρο- νται εφεξής ως «ειδικά ταμεία» (βλέπε γράφημα 1). Το ταμείο χαρτοφυλακίου, αναφερόμενο ενίοτε και ως «υπερταμείο», είναι ταμείο που συστήνεται με σκοπό τη διαχείριση των διαφό- ρων ειδών χρηματοοικονομικών μέσων. Επίσης, παρέχει τη δυνατότητα πραγματοποίησης συνεισφορών από ένα ή περισσότερα ΕΠ σε ένα ή περισσότερα χρηματοοικονομικά μέσα. 08 Τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών μέσων αναλαμβάνουν συνήθως ιδιωτικές ή δημόσιες τράπεζες ή άλλοι χρηματοπιστωτικοί διαμεσολαβητές και όχι δημόσιες αρχές. Όσον αφορά τα μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, σε περίπτωση κατά την οποία η ανάθεση της διαχείρισης του ταμεί- ου αποτελεί αντικείμενο διαγωνισμού, η επιλογή του διαχειριστή πρέπει να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία περί δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ και των κρατών μελών. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν εφαρμόζονται οι περί δημόσιων συμβάσεων κανόνες (δηλαδή εάν η σύμβαση δι- αχείρισης του ταμείου δεν είναι σύμβαση παροχής δημόσιας υπηρεσίας), η διαχειριστική αρχή μπορεί να διορίσει τον διαχειριστή του ταμείου με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με τους κανόνες που ισχύουν για τις κρατικές ενισχύσεις (βλέπε σημεία 10 έως 12). 09 Ο όμιλος της ΕΤΕπ [περιλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) και την Ευρω- παϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ)] απολαύει ειδικού καθεστώτος, δεδομένου ότι μπορεί να διοριστεί ως διαχειριστής ταμείου χωρίς την εφαρμογή διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης11 . Ο όμιλος διαχειρίζεται επίσης τα περισσότερα υπό κεντρική διαχείριση μέσα, των οποίων ο διαχειριστής ορίζεται στη σχετική νομοθετική πρόταση. 10 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Πολιτικών — Μελέτη με τίτλο «Financial Engineering Instruments in Cohesion policy», 2013, σ. 46. 11 Άρθρο 44, στοιχείο γ), του γενικού κανονισμού.
- 20. 18Εισαγωγή Πηγή: ΕΕΣ. Γράφημα 1 Σχηματική παρουσίαση της δομής ενός ταμείου χαρτοφυλακίου για τα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ ή του ΕΚΤ Πρόσθετη δημόσια ή ιδιωτική συνεισφορά στους κεφαλαιακούς πόρους ΣυνεισφοράτουΕΠστους κεφαλαιακούςπόρους(κεφάλαια τηςΕΕκαιδημόσιακαιιδιωτικά εθνικάκεφάλαια) Συνεισφοράτουταμείου χαρτοφυλακίουστους κεφαλαιακούςπόρους Χρηματοδοτικήστήριξημέσω δανείων,εγγυήσεωνκαι συμμετοχήςστοκεφάλαιο Απόδοσητηςχρηματοδοτικής στήριξης Επιστροφήκατάτηνεκκαθάρισητου επιμέρουςταμείου,συνμερίσματα/τόκους κ.λπ.κατάτηνεφαρμογήτου Επιστροφήτωνμη απορροφηθέντωνκεφαλαιακών πόρωνστοΕΠκατάτοκλείσιμο Χρηματοπιστωτικός διαμεσολαβητής Χρηματοπιστωτικός διαμεσολαβητής ∆ιαχειριστική αρχήΕπιχειρησιακό πρόγραμμα (ΕΠ) του ΕΤΠΑ ή του ΕΚΤ Ταμείο χαρτοφυλακίου Επιμέρους ταμείο («δικαιούχος») Τελικός αποδέκτης
- 21. 19Εισαγωγή Χρηματοοικονομικά μέσα και κανόνες της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων 10 Τα υπό επιμερισμένη διαχείριση ταμεία της ΕΕ θεωρούνται μέρος των εθνικών ή των περιφερειακών προϋπολογισμών και ως τέτοια υπόκεινται δυνητικά στον έλεγχο που αφορά τις κρατικές ενισχύσεις. Ως εκ τούτου, κατά την εφαρμογή του χρηματοοικονομι- κού μέσου, οι διαχειριστικές αρχές οφείλουν να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων12 . Οι κανόνες αυτοί περιλαμβάνονται στον νέο γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία (ΓΚΑΚ)13 και τις νέες κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής περί χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου14 , δύο κείμενα που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούλιο του 2014. 11 Για κάθε χρηματοοικονομικό μέσο του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, η διαχειριστική αρχή πρέπει να παρουσιάζει στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι το μέσο αυτό15 : οο είτε συμμορφώνεται με τη συνήθη πρακτική της αγοράς (γεγονός που σημαίνει στην πράξη ότι η διαχείριση του ταμείου επελέγη κατ’ εφαρμογήν ανοικτής, διαφανούς και χωρίς διακρίσεις διαδικασίας), οο είτε εμπίπτει στον κανονισμό περί ενισχύσεων ήσσονος σημασίας16 , οο είτε τυγχάνει απαλλαγής διότι υπάγεται στον ΓΚΑΚ ή σε κοινοποιούμενο καθεστώς ενισχύσεων, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής περί χρηματο- δότησης επιχειρηματικού κινδύνου. 12 Τα υπό κεντρική διαχείριση χρηματοοικονομικά μέσα (που δεν χρησιμοποιούν εθνικούς ή περιφερειακούς πόρους και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν μέρος των εθνικών προϋ- πολογισμών) δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ περί κρατικών ενισχύσεων, διότι δεν πληρούται η κύρια προϋπόθεση που θέτει το άρθρο 107 ΣΛΕΕ, η οποία απαιτεί να «[...] χορηγούνται [...] από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους». Γενικές πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των χρηματοοικονομικών μέσων και των κεφαλαιακών πόρων τους από το 2007 και εξής Περίοδος προγραμματισμού 2007-2013 13 Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, 25 από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ χρησι- μοποίησαν χρηματοοικονομικά μέσα. Ο χρηματοδοτικός αυτός μηχανισμός δεν εφαρ- μόστηκε μόνο στην Κροατία, την Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο17 . Στα παραρτήματα ΙΙΙ και IV παρουσιάζεται επισκόπηση των μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ ανά κράτος μέλος. 12 Άρθρο 37, παράγραφος 1, του κανονισμού περί κοινών διατάξεων (ΚΚΔ): «Κατά την εφαρμογή του παρόντος τίτλου (Τίτλος IV, Μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής), οι διαχειριστικές αρχές, οι φορείς που διαχειρίζονται τα ταμεία χαρτοφυλακίου, καθώς και οι φορείς που υλοποιούν μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο δίκαιο, ιδίως όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις και την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων.» 13 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 της Επιτροπής, της 17ης Ιουνίου 2014, για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογήν των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης (ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1). 14 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την προώθηση των επενδύσεων χρηματοδότησης επιχειρηματικού κινδύνου» (ΕΕ C 19 της 22.1.2014, σ. 4). 15 Άρθρο 37 του ΚΚΔ. 16 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2015/1588 του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2015, για την εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες οριζόντιων κρατικών ενισχύσεων (κωδικοποιημένο κείμενο) (ΕΕ L 248 της 24.9.2015, σ. 1). 17 Παρ’ όλα αυτά, στο Λουξεμβούργο έχουν συσταθεί χρηματοοικονομικά μέσα που τελούν υπό κεντρική διαχείριση και μέσω των οποίων, επιπλέον, έχει παρασχεθεί χρηματοδοτική στήριξη από την ΕΕ σε έργα στην Ιρλανδία και την Κροατία.
- 22. 20Εισαγωγή Πίνακας 2 Εφαρμογή των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ (2007-2013) στις 31 Δεκεμβρίου 2014 Ποσά που βάσει συμφωνιών χρηματοδότησης είχαν δεσμευτεί υπέρ χρηματοοικονομικών μέσων (σεεκατ. ευρώ) Ποσά που καταβλήθηκαν από ΕΠ σε χρηματοοικονομικά μέσα (σεεκατ. ευρώ) Ποσά που καταβλήθηκαν από χρηματοοικονομικά μέσα σε τελικούς αποδέκτες (σεεκατ. ευρώ) ΕΠ1 ΕΕ ΕΕ/ΕΠ % ΕΠ ΕΕ ΕΕ/ΕΠ % ΕΠ ΕΕ ΕΕ/ΕΠ % ΕΤΠΑ 17 061 10 946 μ.δ. 15 189 10 452 69 % 8 871 5 594 63 % ΕΚΤ 472 829 462 56 % 318 207 65 % Σύνολο 17 061 11 418 67 % 16 018 10 914 68 % 9 189 5 801 63 % Πηγή: ΕΕΣ, βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων της Επιτροπής του Επιτροπής του Σεπτεμβρίου 2015. 1 Όσον αφορά τα ποσά που δεσμεύτηκαν από τα ΕΠ, στην έκθεση υλοποίησης της Επιτροπής δεν γίνεται διάκριση μεταξύ των χρηματοοικονο- μικών μέσων του ΕΤΠΑ και αυτών του ΕΚΤ. 2 EGESIF_15-0027-00, «Summary of data on the progress made in financing and implementing financial instruments reported by the managing authorities in accordance with Article 67(2)(j) of Regulation (EC) No 1083/2006» [Συνοπτική παρουσίαση των στοιχείων σχετικά με την πρόοδο που επιτεύχθηκε στη χρηματοδότηση και την υλοποίηση χρηματοοικονομικών μέσων, τα οποία υπέβαλαν οι διαχειριστικές αρχές σύμφω- να με το άρθρο 67, παράγραφος 2, στοιχείο ι), του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006], περίοδος προγραμματισμού 2007-2013, κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2014, σ. 21 και 54. 14 Όπως φαίνεται στον πίνακα 2, στο τέλος του 2014, περίπου 15,2 δισεκατομμύρια ευρώ είχαν καταβληθεί ως συνεισφορές από τα ΕΠ του ΕΤΠΑ και 0,8 δισεκατομμύρια ευρώ ως συνεισφορές από τα ΕΠ του ΕΚΤ. Τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν σημαντική αύξηση σε σχέση με τα περίπου 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ και τα 0,6 δισεκατομμύρια ευρώ που δια- τέθηκαν κατά τις περιόδους προγραμματισμού 2000-2006 και 1994-1999 αντίστοιχα18 . 15 Κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, η συνεισφορά της ΕΕ σε χρηματοοικο- νομικά μέσα αντιστοιχεί στο 5 % και το 1 % της συνολικής χρηματοδότησης της ΕΕ για το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ για το σύνολο της περιόδου. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί την πηγή ποσοστού 69 % και 56 % αντίστοιχα της συνολικής συνεισφοράς στους κεφαλαιακούς πόρους των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ κατά την περίοδο 2007- 2013 (βλέπε πίνακα 2). Από την άποψη της χρηματοδοτικής στήριξης που παρέχεται στον τελικό αποδέκτη, η συνεισφορά της ΕΕ αντιστοιχεί στο 63 % (ΕΤΠΑ) και το 65 % (ΕΚΤ). 18 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΤΕπ, «FI Compass: Financial Instruments — A sustainable way of achieving EU economic and social objectives», σ. 3.
- 23. 21Εισαγωγή Πίνακας 3 16 Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασε η Επιτροπή, σε ολόκληρη την ΕΕ είχαν συσταθεί 972 χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και 53 του ΕΚΤ. Από αυτά 903 είναι ειδικά ταμεία του ΕΤΠΑ και 49 ειδικά ταμεία του ΕΚΤ (βλέπε πίνακα 3). Τη διαχείριση 31 από τα μέσα του ΕΤΠΑ έχει αναλάβει ο όμιλος της ΕΤΕπ (βλέπε σημείο 9). 17 Επιπλέον, υπήρχαν 14 μέσα που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΓΤΑΑ και 6 ακόμη από το ΕΤΑλ. Για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, τα εν λόγω δύο ταμεία δεν απαιτού- σαν από τα κράτη μέλη να αναφέρουν στοιχεία σχετικά με τα χρηματοοικονομικά μέσα και, για τον λόγο αυτό, δεν υπάρχουν επίσημα δεδομένα19 . Ωστόσο, βάσει στοιχείων που συγκέντρωσε το Συνέδριο, στο τέλος του 2013, οι κεφαλαιακοί πόροι των ταμείων που συγχρηματοδοτήθηκαν από το ΕΓΤΑΑ και το ΕΤΑλ εκτιμώνται σε περίπου 700 και 72 εκα- τομμύρια ευρώ αντίστοιχα (σε αμφότερες τις περιπτώσεις συμπεριλαμβάνονται οι εθνικές συνεισφορές στα προγράμματα). 19 Βλέπε ειδική έκθεση αριθ. 5/2015 με τίτλο «Αποτελούν τα χρηματοδοτικά μέσα επιτυχές και ελπιδοφόρο εργαλείο για τον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης;», σημείο 82 (http://eca.europa.eu). Χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ κατά είδος ειδικού ταμείου (2007-2013) στις 31 Δεκεμβρίου 2014 ΕΤΠΑ ΕΚΤ Αριθμός ταμείων Κεφαλαιακοί πόροι (σεεκατ. ευρώ) Αριθμός ταμείων Κεφαλαιακοί πόροι (σεεκατ. ευρώ) Ειδικά ταμεία εκ των οποίων: - δανειοδοτικά μέσα 371 5 637 31 417 - εγγυοδοτικά μέσα 171 2 215 7 196 - μέσα μετοχικού κεφαλαίου 162 2 006 1 70 - μικτά μέσα (συνδυασμός δανειοδοτικών μέσων, εγγυοδοτικών μέσων, μέσων μετοχικού κεφαλαίου ή άλλων μέσων) 110 2 496 5 59 - άλλα μέσα 6 65 0 0 - δεν αναφέρεται το είδος 83 770 5 74 Σύνολο 903 13 189 49 816 Πηγή: ΕΕΣ, βάσει των πλέον πρόσφατων στοιχείων της Επιτροπής του Σεπτεμβρίου 2015.
- 24. 22Εισαγωγή 18 Για τα υπό κεντρική διαχείριση μέσα, η συνολική συνεισφορά της ΕΕ στα χρηματοοικονο- μικά μέσα της περιόδου 2007-2013, για το σύνολο των τομέων του προϋπολογισμού, ήταν περί τα 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ20 και κατανεμήθηκε σε 21 χρηματοοικονομικά μέσα21 . Τα μέσα αυτά εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Περίοδος προγραμματισμού 2014-2020 19 Στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ, τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία (ΕΔΕΤ) αποτελούν την κύρια πηγή χρηματοδότησης επενδύσεων κεφαλαίου και υποδομών, με συνολικούς κεφαλαιακούς πόρους περί τα 450 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. 20 Από το 2011 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνουν την αυξημένη χρήση χρηματοοικονομικών μέσων22 . Αυτή η πολιτική δέσμευση αντικατοπτρί- ζεται επίσης στον κανονισμό περί καθορισμού κοινών διατάξεων (ΚΚΔ), ο οποίος προβλέ- πει διευρυμένη χρήση των χρηματοοικονομικών μέσων για την εκτέλεση και των πέντε ΕΔΕΤ (δηλαδή συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Συνοχής) και την επίτευξη όλων των θεματικών στόχων των προγραμμάτων23 . 21 Στο τέλος του 2015, η Επιτροπή εκτιμούσε ότι, για το σύνολο της περιόδου προγραμμα- τισμού 2014-2020, από τα πέντε ΕΔΕΤ θα διατεθούν σε χρηματοοικονομικά μέσα περί τα 21 δισεκατομμύρια ευρώ24 . Δεδομένου ότι, στο τέλος του 2014, η μέση συνεισφορά της ΕΕ στους συνολικούς κεφαλαιακούς πόρους αυτών των μέσων για την περίοδο προγραμ- ματισμού 2007-2013 ήταν περίπου 68 %25 , υπολογίζουμε ότι το ποσό των 21 δισεκατομ- μυρίων ευρώ που θα διατεθεί από τον προϋπολογισμό της ΕΕ θα αντιστοιχεί πιθανώς σε συνολικά κεφάλαια ύψους περίπου 31 δισεκατομμυρίων ευρώ (μη συνυπολογιζόμενης της πρόσθετης εθνικής και ιδιωτικής χρηματοδότησης που μπορεί να χορηγηθεί στα ταμεία εκτός του πλαισίου των προγραμμάτων των ΕΔΕΤ). 22 Για λόγους σύγκρισης αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) σκοπεύει να κινητοποιήσει τουλάχιστον 315 δισεκατομμύρια ευρώ για ιδιωτικές και δημόσιες μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ κατά την περίοδο 2015-2017 και τη χρηματοδότηση έργων κατά τα μετέπειτα χρόνια. 20 COM(2015) 565 final της 13ης Νοεμβρίου 2015, «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο όσον αφορά τα υποστηριζόμενα από τον γενικό προϋπολογισμό χρηματοδοτικά μέσα σύμφωνα με το άρθρο 140, παράγραφος 8, του δημοσιονομικού κανονισμού στις 31 Δεκεμβρίου 2014», σ. 4. 21 SWD(2015) 206 final της 13ης Νοεμβρίου 2015, «Activities relating to financial instruments», σ. 6-12. 22 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, «Πέμπτη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνοχή και τη στρατηγική για την πολιτική συνοχής μετά το 2013»· EUCO 169/13, Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 25 Οκτωβρίου 2013, σ. 10. 23 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013. 24 Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Επιτροπή, «The 2014 budgetary discharge to the Commission — Answers to the European Parliament’s written questions to Commissioner Crețu», ακρόαση της 7ης Δεκεμβρίου 2015, σ. 34 25 EGESIF_15-0027-00,«Summary of data on the progress made in financing and implementing financial instruments reported by the managing authorities in accordance with Article 67(2)(j) of Regulation (EC) No 1083/2006, Programme period 2007-2013, Situation as at 31 December 2014», σ. 21 και 54.
- 25. 23Εμβέλεια και τρόπος προσέγγισης του ελέγχου 23 Με τον παρόντα έλεγχο, το Συνέδριο εξέτασε την αποδοτικότητα των χρηματοοικονο- μικών μέσων ως μηχανισμού εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013. Στο πλαίσιο αυτό, με την έκθεσή μας επιχειρείται να δοθεί απάντηση στα ακόλουθα βασικά ερωτήματα ελέγχου: οο Ήταν ενδεδειγμένο το μέγεθος των χρηματοοικονομικών μέσων λαμβανομένων υπόψη των αναγκών της αγοράς; οο Κατόρθωσαν τα χρηματοοικονομικά μέσα να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια; οο Εξασφαλίστηκε με τα χρηματοοικονομικά μέσα η ανακύκλωση της χρηματοδοτικής στήριξης; οο Αποδείχτηκαν τα χρηματοοικονομικά μέσα οικονομικώς αποδοτικά ως μέθοδος εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ; Για καθένα από τα ανωτέρω ερωτήματα, εξετάσαμε ποια διδάγματα μπορούν να απο- κομιστούν από τις σοβαρότερες αδυναμίες που εντοπίσαμε. Επίσης, αξιολογήσαμε κατά πόσον οι εν λόγω αδυναμίες αποκαθίστανται με τους κανονισμούς που ισχύουν για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. 24 Ο έλεγχός μας καλύπτει το διάστημα από το 2009 έως το 2015. Εστιάσαμε το ενδιαφέρον μας στους τομείς της περιφερειακής και της κοινωνικής πολιτικής, καθώς και των πολι- τικών μεταφορών και ενέργειας. Συγκεκριμένα, διενεργήσαμε επισκόπηση όλων των χρηματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, καθώς και έξι υπό κεντρική διαχείρι- ση μέσων στους τομείς της κοινωνικής πολιτικής και των πολιτικών μεταφορών και της ενέργειας. Ωστόσο, πολλά από τα ζητήματα που αναδεικνύονται στην παρούσα έκθεση ενδέχεται να επηρεάζουν και άλλους τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ στους οποίους χρησιμοποιούνται τέτοια μέσα. 25 Οι ελεγκτικές εργασίες συνίσταντο στα εξής: οο επισκόπηση των διαφόρων αναλύσεων και δημοσιεύσεων της Επιτροπής, της ΕΤΕπ, του ΕΤαΕ και τρίτων· οο ανάλυση της πλέον πρόσφατης ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης που δημοσίευσε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2015 και η οποία κάλυπτε το σύνολο των 1 025 χρη- ματοοικονομικών μέσων του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ· η ανάλυση αυτή, βασιζόμενη σε στοιχεία που δημοσιοποίησε η Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2015, αφορούσε επίσης έξι26 από τα 21 υπό κεντρική διαχείριση μέσα (που αντιστοιχούσαν σε συνεισφορά της ΕΕ ύψους 789 εκατομμυρίων ευρώ ή στο 14 % των συνολικών κεφαλαίων και των 21 μέσων)27 · οο ανάλυση 10 περιπτωσιολογικών μελετών χρηματοοικονομικών μέσων που εφαρ- μόζονταν στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ που καλύπτεται από την πα- ρούσα έκθεση28 , συμπεριλαμβανομένης επιτόπιας επίσκεψης σε ένα κράτος μέλος (Σλοβακία)· 26 Από τα έξι αυτά χρηματοοικονομικά μέσα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο για την ενέργεια, την αλλαγή του κλίματος και τις υποδομές με ορίζοντα το 2020 («Ταμείο Marguerite») τελεί υπό άμεση διαχείριση (βλέπε σημείο 6). 27 SWD(2015) 206 final. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Summary of data on the progress made in financing and implementing financial engineering instruments reported by the managing authorities in accordance with Article 67(2)(j) of Regulation (EC) No 1083/2006, Programme period 2007-2013, Situation as at 31 December 2014», Βρυξέλλες, Σεπτέμβριος 2015. 28 Μέσο εγγύησης δανείων για έργα του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (LGTT), πρωτοβουλία για ομόλογα χρηματοδότησης έργων (PBI), Ταμείο Marguerite, Ευρωπαϊκό Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης (EEEF), Ευρωπαϊκός μηχανισμός μικροχρηματοδοτήσεων Progress (EPMF), JESSICA Ελλάδας, JEREMIE Σλοβακίας, Ταμείο Επιχειρηματικότητας Ελλάδας, Επιχειρηματικά Κεφάλαια Ουγγαρίας (JEREMIE Ουγγαρίας), JEREMIE Σικελίας.