Als te veel buitenlandse studenten deze kant op komen, wil minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) persoonlijk kunnen ingrijpen. Zijn plan is om landelijk te bepalen hoeveel instroom wenselijk is. Hij legt de verantwoordelijkheid dan in de eerste plaats bij hogescholen en universiteiten en wil alleen actie ondernemen als die verzaken.
De bewindsman moet nog bedenken hoe precies. Hij wil de onderwijsinstellingen bovendien meer opties geven om de toestroom te beperken.
Het moet volgens de minister mogelijk worden om alleen een maximumaantal studenten toe te laten bij de Engelstalige variant van een opleiding. Voor Nederlandstalige opleidingen geldt dan geen numerus fixus. Momenteel is dit niet mogelijk. Dat maakt het moeilijk voor universiteiten en hogescholen om alleen de toestroom van buitenlandse studenten een halt toe te roepen.
Als Engelstalige opleidingen met een numerus fixus vol dreigen te raken, wil Dijkgraaf voorrang kunnen geven aan studenten uit Nederland en andere Europese landen.
Systeem onder druk
De minister vindt dat vanuit Den Haag moet worden bedacht hoeveel internationale studenten 'de maatschappij en het stelsel' aankunnen. Daarbij wil hij ook rekening houden met de 'vraag naar talent' en de 'groeistrategie van Nederland'.
"Waar ik bang voor ben is dat de hoge kwaliteit van het Nederlandse systeem zo onder druk komt te staan dat de wal het schip gaat keren", zegt Dijkgraaf. "Ongeremd leidt het onder meer tot overvolle collegezalen, hoge werkdruk van docenten en een gebrek aan huisvesting en het zet de toegankelijkheid van opleidingen onder druk."
Ook premier Rutte noemde het percentage van bijna 40 procent buitenlandse studenten voor het hoger onderwijs 'wel heel grote aantallen'. Het leidt volgens hem voor problemen met onder meer huisvesting.
Voor sommige studies in groeisectoren zoals ICT en techniek en voor tekortberoepen zijn internationale studenten juist hard nodig. Dijkgraaf wil dat het voor deze studies mogelijk blijft om maatwerk te leveren. Daarnaast wil hij rekening houden met de specifieke behoeftes van regio's, zoals hogescholen en universiteiten vlakbij de Duitse en Belgische grens.
Nederlands
Nederlands moet de hoofdtaal blijven in het hoger onderwijs, vindt Dijkgraaf. Hij gaat daarom de voorwaarden aanscherpen om hier vanaf te wijken. Dan kan er beter op toe worden gezien dat studies niet onnodig kiezen voor Engels als voertaal, is zijn verwachting. De minister wil ook bevorderen dat internationale studenten Nederlands leren.
Dijkgraaf wil niet alleen de wetgeving aanpassen om de instroom van internationale studenten in te perken, maar er ook afspraken over maken met hogescholen en universiteiten.
