Kijk jij ieder jaar weer uit naar het optuigen van je kerstboom? Dan ben je vast benieuwd hoeveel ballen er precies inpassen. Of hoe duurzaam je boom eigenlijk is. We verzamelden zes feitjes over kerstbomen.
1. De klimaatimpact van een kerstboom
Haal je ieder jaar een echte boom in huis of trek je je kunstkerstboom van zolder? Wat je ook doet, effect op het klimaat heeft het sowieso. Volgens voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal staat de klimaatimpact van iedere boom gelijk aan 25 kilometer autorijden. Je kunt dus in alle gevallen beter een nieuwe boom kopen op de hoek van de straat, dan er meer dan 25 kilometer voor rijden.
Als je een echte koopt: zorg dan dat je er eentje haalt waar de kluit nog aan zit. Dan kan hij na de kerst de grond weer in. Het liefst adopteer je een kerstboom (mits je dus niet heel ver hoeft te rijden om hem op te halen). Die kun je na afloop weer inleveren, zodat hij volgend jaar bij een nieuw gezin de boel mag opfleuren.
En haal je een kunstkerstboom? Dan doe je het milieu natuurlijk een plezier door er zo lang mogelijk mee te doen. Bij het fabriceren en uiteindelijk afdanken van een kunststof kerstboom komen wel veel meer schadelijke stoffen vrij. Maar als je vele Kerstmissen doet met je plastic boom, smeer je de vervuiling uit over een heleboel jaren.
2. De Nordmannspar is de populairste boom in Nederland
In Nederland zijn we weg van de Nordmannspar. Die groeit niet op Nederlandse bodem, maar we importeren hem vooral uit Duitsland en Denemarken. Vroeger hingen de meeste Nederlanders hun lampjes en ballen in de fijnspar, een conifeer uit Noord- en Centraal-Europa. Maar de Nordmannspar houdt zijn naaldjes beter vast.
Hoeveel naalden deze kerstboom heeft? Volgens de Deense kerstbomenvereniging Danske Juletræer bevat een Nordmannspar van twee meter zo'n tweehonderdduizend naalden. Samen goed voor ongeveer twee kilogram. Stofzuig dat maar even van je vloer.
In Nederland kweken we wel een heleboel andere bomen. Quest nam in 2020 een kijkje bij de Nederlandse kerstbomenteler.
3. Door hormonen vallen de naalden van je boom uit
Over vallende naalden gesproken, er is een reden waarom je na een dag of veertig de groene prikkers uit je sokken moet trekken. De boosdoener is het hormoon etheen (ook wel ethyleen genoemd). Dit hormoon vind je ook in andere planten, het zorgt er onder meer voor dat fruit rijpt. Rijp fruit is prettig, maar dat dat hormoon een dode boom oplevert, is wat minder.
Dat moet toch anders kunnen, dachten onderzoekers van Dalhousie University (Canada). Ze behandelden de takken met stofjes die het aanmaken van etheen tegengingen en zagen dat ze veel langer fris bleven. Zonder behandeling konden ze na zo'n veertig dagen de naalden van de vloer vegen. Na de takkenbehandeling hoefde dat pas na ruim 70 dagen, en in sommige gevallen zelfs 87.
4. Zoveel lampjes en ballen passen in je kerstboom
Elk jaar is het weer de vraag der vragen: hoeveel lampjes passen er in de kerstboom? En hoeveel ballen heb je nou nodig? Want een half-gedecoreerde kerstboom, dat kan niet.
Maar daar bedachten twee studenten van de Universiteit van Sheffield iets op. Zij werkten een formule uit die je op iedere kerstboom kunt toepassen. Met een druk op de knop zie je het aantal benodigde lampjes, slingers en ballen voor jouw boom. Zelfs de lengte van de piek is berekend. Is dat even makkelijk.
5. Waar komt de kerstboom vandaan? De Germanen krijgen de credits
Waarom zou je in vredesnaam een boom omzagen, hem je huis in tillen, uren besteden aan het versieren ervan, je ergeren aan naalden en kapotte kerstballen in huis, om hem vervolgens met evenveel moeite weer af te breken? Goede vraag.
Dat we ons zoveel gedoe op de hals halen, heeft alles te maken met traditie. In vervlogen tijden geloofden mensen nog in een zonnegod. Die moest wel ziek zijn in de winter, anders was het niet zo koud. Maar omdat hij ook ieder jaar weer beter werd, haalden ze op de kortste dag van het jaar groene takken in huis. Noem het een voorproefje op de zomer die weer zou komen. Soortgelijke praktijken vond je overal ter wereld, van Egypte tot het hoge Noorden.
De Germanen krijgen over het algemeen de credits voor de kerstboom zoals we hem nu kennen. Vanaf de vijftiende eeuw was de kerstboom op veel plekken in Oost-Europa, Duitsland en Scandinavië helemaal ingeburgerd. Vanaf de zestiende en zeventiende eeuw haalden de rijkere Duitsers een boom in huis.
En toen koningin Victoria en haar Duitse prins Albert in 1848 werden gegraveerd terwijl ze hun kerstboom decoreerden, werd de kerstboom mateloos populair. Want als de koningin het doet, dan is het vast een goed idee.
6. Wanneer kun je je kerstboom opzetten? Ieder land kiest een ander moment
Sinds Albert en Victoria de boom populair maakten, tuigt bijna heel Europa een kerstboom op rond Kerst. Maar wanneer precies, dat is per land verschillend. In Nederland en België is het niet gepast om je kerstboom op te zetten voordat Sinterklaas het land uit is. Noren beginnen van origine pas op 23 december met de festiviteiten, maar worden daar steeds losser in. En in de VS moeten ze zich inhouden de boom niet voor Thanksgiving (de vierde donderdag van november) op te zetten.
Nog op zoek naar een cadeautje?
