Laatste nieuws coronacrisis

Ruim 550.000 mensen hebben boosterprik gehad in Nederland

In dit blog lees je het laatste nieuws over het coronavirus in binnen- en buitenland. Wil je via de mail op de hoogte blijven? Schrijf je in voor onze nieuwsbrieven.

Ruim 550.000 mensen hebben boosterprik gehad in Nederland

Meer dan een half miljoen mensen in Nederland hebben een boosterprik tegen het coronavirus gehad. Dat blijkt uit cijfers die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdagavond heeft gepubliceerd. Het gaat om 577.600 personen in totaal. Tot en met 5 december hebben ruim 255.600 mensen hun derde vaccinatie bij de GGD gekregen. Daarnaast hebben naar schatting 322.000 mensen de prik gekregen in een zorginstelling of een ziekenhuis.

Verder zijn in totaal 24,5 miljoen eerste en tweede prikken gezet. Naar schatting heeft nu 88,8 procent van de 18-plussers een eerste prik gehad en is 85,5 procent volledig gevaccineerd. Tussen de 12 en 18 jaar is 83,7 procent volledig gevaccineerd.

‘Reizen binnen de EU zonder boosterprik niet mogelijk vanaf 1 februari’

De Europese Unie wil vanaf 1 februari een boosterprik verplicht stellen binnen negen maanden na de laatste vaccinatie. Zonder zo’n boosterprik zal de coronapas niet geldig zijn voor reizigers binnen de EU. Dat bespraken Europese ministers van Volksgezondheid dinsdag in Brussel, meldt persbureau ANP.

Eerder had Brussel voorgesteld 10 januari de nieuwe regel in te voeren. Dat wil zeggen dat Nederland drie weken extra de tijd zou hebben om zoveel mogelijk mensen een ‘oppepprik’ te geven. Volgens demissionair zorgminister Hugo de Jonge staat het besluit zo goed als vast en moet het de komende dagen alleen geformaliseerd worden. Sommige EU-landen zeggen de grenzen dicht te willen gooien voor burgers die binnen zes maanden na de laatste vaccinatie nog geen derde prik hebben gekregen.

De ministers bespraken ook de reisbeperkingen die EU-landen hebben opgelegd aan zeven landen in zuidelijk Afrika nadat daar verschillende gevallen van de Omikronvariant waren geïdentificeerd. De Jonge zei in de bijeenkomst voorstander te zijn van een verplichte negatieve PCR-test voor alle reizigers van buiten de EU, gevaccineerd of niet. „Bovendien moeten degenen die niet zijn ingeënt of genezen, ook in quarantaine worden geplaatst”, zei De Jonge volgens persbureau Reuters.

Twitter avatar hugodejonge Hugo de Jonge In de EU Gezondheidsraad aandacht gevraagd voor de geldigheidsduur van DCC’s. Wat NL betreft zijn vaccinatiebewijzen in elk land minstens 9 maanden geldig. Iedereen in NL kan dan de booster hebben gehad. Belangrijk dat in de EU dezelfde regels gelden: samen uit, samen thuis. https://t.co/cMyJqbeggP

Aantal positieve tests per week is gedaald

Het aantal mensen dat positief is getest op corona is in de afgelopen week gedaald, blijkt uit dinsdag gepubliceerde weekcijfers van het RIVM. Dat is de eerste daling sinds eind september. Ook meldt het RIVM minder nieuwe meldingen van positieve coronatests van maandag op dinsdag.

In de afgelopen week zijn bijna 148.000 nieuwe coronagevallen gemeld bij het RIVM. Dat is bijna vijf procent minder dan in de week ervoor, toen waren het er nog ruim 155.000. Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames, het reproductiegetal en het aantal sterfgevallen door het coronavirus daalde ook ten opzichte van zeven dagen ervoor.

Dinsdag zijn er 18.017 nieuwe coronagevallen gemeld bij het rijksinstituut, terwijl het aantal nieuwe positieve tests per dag de afgelopen drie weken vrijwel elke dag hoger was dan 20.000. Alleen vorige week meldde het RIVM 18.525 nieuwe gevallen op woensdag, maar dat bleek het gevolg van een storing van de computersystemen. Dit keer is daarvan geen sprake en denkt het instituut dat de daling daadwerkelijk komt door een dalende besmettingsgraad.

RIVM: meer gevallen Omikronvariant, daadwerkelijke aantal onduidelijk

Het RIVM heeft tot dinsdagochtend bij 36 mensen de Omikronvariant van het coronavirus vastgesteld. Dat heeft het instituut dinsdag bekendgemaakt. Aangezien het RIVM niet alle door de GGD’s afgenomen positieve coronatests onderzoekt op de verschillende varianten, is nog onbekend hoeveel Omikrongevallen Nederland momenteel daadwerkelijk kent.

Van de in totaal 36 mensen waarbij de Omikronvariant is vastgesteld, zijn er 32 onlangs in zuidelijk Afrika geweest. Waar de overige vier met de variant besmette personen deze hebben opgelopen, wordt momenteel onderzocht, zo laat een woordvoerder van het RIVM weten. Ondanks de vooralsnog bescheiden verspreiding, verwacht het instituut op basis van berichtgeving uit het buitenland dat de Omikronvariant de Deltavariant uiteindelijk zal verdrijven.

Het RIVM stelt op een aantal verschillende manieren vast of iemand Omikron onder de leden heeft. Zo wordt iedereen die momenteel uit zuidelijk Afrika reist, waar de variant als eerste werd vastgesteld, getest op het virus. Positieve uitslagen worden vervolgens in een laboratorium onderzocht. Daarnaast zijn er drie Nederlandse labs die op een speciale manier testen en daarbij afwijkingen aan het virus kunnen ontdekken - die vervolgens ook onder de loep genomen worden.

Tot slot hanteert het instituut twee methoden om de verspreiding onder de gehele bevolking in de gaten te houden. Wekelijks neemt het een steekproef van ongeveer 1.500 positieve coronatests, afgenomen door de GGD’s, die vervolgens nader onderzocht worden. Ook onderzoekt het RIVM rioolwater op het coronavirus en de verschillende varianten ervan. Bij beide methoden zijn vooralsnog geen besmettingen met Omikron vastgesteld, zo laat de RIVM-woordvoerder weten.

Reizigers uit zuidelijk Afrika moeten zich bij aankomst in Nederland laten testen op het coronavirus. Foto Remko de Waal/ANP

Aantal patiënten in ziekenhuizen stijgt naar 2.826

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is sinds maandag met 81 toegenomen tot 2.826. Van hen liggen er 624 op een IC en 2.202 op een verpleegafdeling. Dat blijkt uit de dinsdag gepubliceerde cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op verpleegafdelingen werden 311 nieuwe patiënten opgenomen, op de IC’s kwamen 36 nieuwe patiënten binnen. De verpleegafdelingen liggen nu voller dan tijdens de gehele vorige winterperiode, toen daar op het hoogtepunt 2.159 mensen verzorgd werden. Op de IC’s is het wel rustiger, daar lagen tijdens de piek in april 839 patiënten.

Omdat het verzorgen van patiënten met Covid-19 veel capaciteit kost, zeggen inmiddels 21 ziekenhuizen de kritiek planbare zorg te hebben afgeschaald. Ernst Kuipers, de voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg, stelde maandag dat gezien het afnemende aantal nieuwe opnames „code zwart is afgewend”.

Nog meer ziekenhuizen schalen kritiek planbare zorg af

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) meldt dinsdag dat 21 van de 73 ziekenhuizen niet alle kritiek planbare zorg kunnen leveren. Vorige week waren dat nog 19 ziekenhuizen. Kritiek planbare zorg is zorg die binnen zes weken geleverd moet worden, omdat het risico op verlies van levensjaren of permanente gezondheidsschade anders „aanmerkelijk” is.

Uit de door de toezichthouder gepubliceerde informatiekaart Druk op de zorg blijkt dat afgelopen week ook weer minder operatiekamers beschikbaar waren. Er zijn in de Nederlandse ziekenhuizen 41 procent minder operatiekamers in gebruik dan voor de pandemie, een week eerder lag dat percentage nog op 36 procent.

Ondanks een lichte daling in het aantal opnames van coronapatiënten in de ziekenhuizen de afgelopen dagen, wordt er dus nog altijd zorg afgezegd om voldoende IC- en verpleegcapaciteit voor de coronapatiënten te creëren.

Een lege kamer in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Foto Ilvy Njiokiktjien

Aantal faillissementen in november gestegen

In november zijn 153 bedrijven failliet gegaan, 54 meer dan in oktober. Dat blijkt uit dinsdag gepubliceerde cijfers van de Kamer van Koophandel (KVK). Het is de sterkste stijging van het aantal faillissementen sinds het begin van de coronapandemie. Wel ligt dit aantal nog lager dan de periode voor de coronacrisis, toen maandelijks zo’n 250 bedrijven omvielen.

Sinds het begin van de coronapandemie konden bedrijven mede dankzij coronasteunpakketten van de overeind financieel overeind blijven. Na een piek in april 2020 daalde het aantal faillissementen stapsgewijs tot rond de honderd. In januari vielen voor het laatst meer dan 150 bedrijven om.

Dit voorjaar voorspelden experts in NRC dat een golf van faillissementen uit zou blijven. Door verbeterde economische omstandigheden zouden minder bedrijven op korte termijn in de problemen komen. Bovendien stond het kabinet bedrijven toe hun belastingschulden in vijf in plaats van in drie jaar af te betalen. Het merendeel van de financieel experts verwachtte nog wel een toename van faillissementen, met een hoogtepunt in het voorjaar van 2022. Daarbij werd nog geen rekening gehouden met voortzetting van de steunpakketten vanwege de aanhoudende coronapandemie.

Lees ook: ‘Golf van faillissementen blijft uit’

Kuipers: daling nieuwe opnames definitief, ‘code zwart’ afgewend

Het dagelijkse aantal nieuwe opnames van coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen neemt de afgelopen dagen af en ‘code zwart’ is daardoor geen gevaar meer. Dat heeft Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), maandagmiddag gezegd tijdens een persconferentie. „De algehele bezetting zal de komende dagen misschien nog licht stijgen, daarna zal die ook gaan dalen. Daarmee hebben we code zwart absoluut afgewend”, aldus Kuipers, doelend op het protocol waarbij alle IC-bedden vol liggen en zorgmedewerkers moeten kiezen wie behandeld wordt en wie niet.

Volgens Kuipers worden er nu niet meer dan driehonderd coronapatiënten per dag opgenomen. „Dat is echt een gunstig teken. Wat betreft de ziekenhuisopnames zijn we daarmee over de piek heen”, zegt Kuipers. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) meldde eerder op de dag dat er 2.754 coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen lagen, waarvan 611 opgenomen zijn op de intensive care.

Ondanks de daling qua opnames moet er nog niet aan versoepelingen gedacht worden, zegt Kuipers. Eerst moet het aantal nieuwe besmettingen in Nederland dalen. Volgens de directeur van het Erasmus MC is het „eerder een kwestie van weken” voordat er versoepeld kan worden en alle reguliere operaties door kunnen gaan. „Dat de bezetting stabiliseert is gunstig, maar het moet echt naar beneden.”

Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). Foto ANP / Bas Czerwinski

New York kondigt vaccinatieplicht aan voor alle bedrijven

Er komt een coronavaccinatieplicht voor alle werknemers van bedrijven in New York City. Dat kondigde de Democratische burgemeester Bill de Blasio maandag aan in de Amerikaanse talkshow Morning Joe. De vaccinatieplicht gaat op 27 december in en is bedoeld om een besmettingspiek in de koude maanden, waarin het coronavirus zich makkelijker verspreidt, te voorkomen. Coronavaccinaties zijn al verplicht voor medewerkers van de nationale overheid en de lokale overheden en voor zorgmedewerkers die in opdracht van de overheid werken.

„New York heeft gekozen voor een preventieve aanval”, zei De Blasio in Morning Joe. „We willen echt iets gedurfds doen om corona te bestrijden.” Vorige week kondigde New York een vaccinatieplicht aan voor medewerkers van particuliere en religieuze scholen. Ook wie in een restaurant wil eten, naar de sportschool wil, of naar een uitgaansgelegenheid moet in New York volledig gevaccineerd zijn.

De Blasio gaat met zijn nieuwe vaccinatieplicht verder dan de Amerikaanse president Joe Biden. Biden wil een vaccinatieplicht invoeren voor bedrijven met meer dan honderd werknemers. Die zou op 4 januari moeten ingaan. Federale rechtbanken hebben de invoering ervan echter tijdelijk geblokkeerd. De Blasio verwacht dat de nieuwe vaccinatieplicht in New York City „alle juridische uitdagingen zal overleven.”

Er is in de Verenigde Staten al een vaccinatieplicht voor medewerkers van de nationale overheid en de lokale overheden. Foto Spencer Platt/AFP

RIVM meldt 21.053 nieuwe besmettingen

Het afgelopen etmaal heeft het RIVM 21.053 positieve coronatests geregistreerd. Dat is bijna evenveel als het gemiddelde afgelopen week, dat op 21.735 positieve testsuitslagen per dag lag. Het aantal is lager dan op zondag, toen het RIVM 23.153 positieve tests meldde.

Verder kwamen er 34 meldingen van sterfgevallen door het coronavirus binnen. Niet al deze personen overleden per definitie het afgelopen etmaal; meldingen worden soms met vertraging doorgegeven. Het gemiddelde afgelopen week lag op circa vijftig doden per dag.

Defensie schiet ziekenhuizen in Limburg te hulp

Militairen helpen vanaf maandag in ziekenhuizen in Limburg. Het gaat om 34 defensiemedewerkers, onder wie militaire artsen, verpleegkundigen en ondersteunend personeel, in het VieCurie Medisch Centrum in Venlo, het Zuyderland in Sittard en het Maastricht UMC+. Dat heeft het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ) van de door corona zwaar getroffen provincie maandag bekendgemaakt.

De ziekenhuizen in Limburg reageren in een persverklaring verheugd op de hulp van Defensie. „De extra handen van Defensie zorgen ervoor dat we de Covid-zorg, vooral in de kliniek, kunnen opschalen,” zegt bestuursvoorzitter IJsbrand Schouten van het VieCurie Medisch Centrum in Venlo, waar het defensiepersoneel met name op de Covid-verpleegafdelingen wordt ingezet.

Vanaf deze week zijn er landelijk 1.250 IC-bedden beschikbaar, wat betekent dat Limburg elf IC-bedden meer beschikbaar moet hebben dan afgelopen week. In combinatie met het grote aantal coronapatiënten is er veel zorg afgeschaald en kan er daarom alleen nog maar urgente en acute zorg geleverd worden.

Defensie verleent al steun in de provincie Utrecht. Sinds vorige week zijn in het UMC Utrecht zestig militairen werkzaam. Door de extra hulp kan het UMC Utrecht coronapatiënten overnemen van andere ziekenhuizen.

Medewerkers van Defensie worden opgeleid om GGD’en te helpen. Foto Remko de Waal/ANP

Ziekenhuisbezetting coronapatiënten neemt toe met 62

Er liggen maandag 2.754 coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen, 62 meer dan zondag. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Het is de tweede dag op rij dat het aantal stijgt. Zaterdag was er nog sprake van een daling, die vrijdag was ingezet.

Op de verpleegafdelingen liggen maandag 2.143 patiënten die zijn besmet met corona. Dat zijn er 49 meer dan zondag. Op de intensive cares liggen 611 mensen met corona, 13 meer dan een dag eerder. Maandag is de IC-capaciteit met honderd bedden omhoog gegaan, vanwege het hoge aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen. Er zijn nu 1.250 bedden beschikbaar.

Demissionair kabinet stelt 2G-wetsvoorstel uit

Het demissionair kabinet wil de behandeling van het wetsvoorstel dat het 2G-systeem regelt, uitstellen tot na het Kerstreces. Dat schrijft demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) maandag in een brief aan de Tweede Kamer. Volgens De Jonge heeft het besluit tot uitstel te maken met onzekerheden rond een Kamermeerderheid voor 2G. Hij constateert dat dit gebrek aan steun vanuit de fracties te maken heeft met de „de huidige epidemiologische situatie en de onzekerheden rond de Omikronvariant”.

Het 2G-systeem houdt in dat alleen mensen die zijn gevaccineerd of genezen van een coronabesmetting, toegang krijgen tot niet-essentiële winkels en dienstverlening. De maatregel is controversieel, omdat critici vrezen voor tweedeling.

Het kabinet vraagt de Kamer maandag om de 2G-wet in januari te behandelen, samen met de wetsvoorstellen die de inzet van het coronatoegangsbewijs op de werkvloer en in het onderwijs mogelijk moeten maken. Naast dat er dan meer duidelijk moet zijn over de epidemiologische situatie en Omikron, verwacht De Jonge met een uitgebreidere onderbouwing te komen over de „effectiviteit van de inzet van het ctb [coronatoegangsbewijs]„.

Mirjam Bikker, Kamerlid van coalitiepartij ChristenUnie, reageert positief op het voornemen. „Zoals vaker gezegd vindt de ChristenUnie 2G — nu en ook later — geen heilzame weg. Dat laat onverlet dat we werk moeten maken van een langetermijnstrategie over hoe we gaan leven met corona.” De ChristenUnie is de enige partij in de huidige formatie die zich expliciet keert tegen 2G.

Met medewerking van Pim van den Dool.

Bezoekers krijgen een polsband als bewijs dat hun QR-code is gescand. Foto Sem van der Wal/ANP

9.000 mensen meldden zich bij de GGD om te helpen bij boosterprik

Sinds afgelopen vrijdag hebben zich bij de GGD ruim 9.000 mensen gemeld om te helpen bij het zetten van boostervaccinaties. Dat bevestigt een woordvoerder van GGD GHOR maandag tegen NRC, na berichtgeving van het NOS Radio 1 Journaal. Mensen konden zich aanmelden via de site GGDreservisten.nl.

Het betreft een diverse groep van mensen uit het hele land: onder meer (huis)artsen, geneeskundestudenten, maar ook sportschoolhouders en horecamedewerkers hebben zich gemeld om betaalde en vrijwillige functies uit te voeren, aldus de woordvoerder van GGD GHOR. De GGD zoekt naast prikkers en personeel dat medisch verantwoordelijk is voor een vaccinatie ook mensen voor niet-medische functies zoals hosts, ID-controleurs bij de ingang en ehbo’ers. Na het nagaan van hun competenties en een korte scholing worden ze „zo snel mogelijk ingezet”.

De boostercampagne komt in Nederland moeizaam op gang. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) zegde toe dat alle zestigplussers voor het eind van het jaar een derde vaccinatie tegen het coronavirus kunnen krijgen. Dit weekeinde moest de GGD Hollands Midden de ‘vrije inloop’, waarbij iedereen zonder afspraak een derde prik kon halen, staken vanwege de onveilige verkeerssituaties die vanwege de grote belangstelling ontstonden.

Lees ook: GGD grijpt in na lange rijen voor boosterprik zonder afspraak

Door drukte zijn de priklocaties van de GGD Hollands Midden inmiddels gesloten voor mensen die zonder afspraak een boosterprik willen komen halen. Foto Ramon van Flymen/ANP

Welkom in dit blog

In dit blog houdt de redactie van NRC het nieuws over het coronavirus in binnen- en buitenland bij. Het afgelopen weekend werden op zowel zaterdag als zondag opnieuw meer dan 20.000 besmettingen gemeld, waren er coronaprotesten in Utrecht, Wenen en Brussel en besloot de Britse regering tot nieuwe inreisbeperkingen.

Lees hier: het hele blog van 4 en 5 december terug