Terug naar de krant

Het is de vraag hoe werkend Nederland blijft werken

Leeslijst achtergrond
Bedrijfsleven Hoe voorkomt het Nederlandse bedrijfsleven verspreiding van het coronavirus en blijft het operationeel? In Noord-Brabant, maar ook elders wordt al veel thuisgewerkt. Het Amerikaanse inreisverbod vormt de zoveelste uitdaging.
Leeslijst

„Ik heb euh, geen idee. Ik ging naar bed woensdag en nu ben ik net wakker. Ik zag ineens een alarmerend bericht op mijn telefoon.” Een woordvoerder van uitgeverij RELX voelt zich overvallen als hij donderdagochtend in New York om 11.00 uur Nederlandse tijd gebeld wordt. Hij heeft net gehoord van het inreisverbod voor Europese landen, in de nacht afgekondigd door president Donald Trump.

Het is de zoveelste ontwikkeling die het bedrijfsleven voor nieuwe uitdagingen rond Covid-19 stelt. Maatregelen die afgelopen maandag nog afdoende leken, kunnen donderdag alweer achterhaald zijn.

Lees ook in ons liveblog
Premier Mark Rutte.

NRC inventariseerde bij grote Nederlandse bedrijven wat zij doen om de verspreiding van het virus te voorkomen en toch operationeel te blijven. Waar sommige tot donderdag nauw de RIVM-adviezen volgden, gingen andere ondernemingen op eigen initiatief al eerder veel verder en kunnen ze nu gemakkelijk zoveel mogelijk vanuit huis werken. Daarbij gaat het vooral om bedrijven die kritieke functies vervullen. Zoals de banken. ING heeft de teams die verantwoordelijk zijn voor de belangrijkste diensten, zoals het betalingsverkeer, uit elkaar gehaald en ondergebracht op externe locaties. Onderling contact is verboden. Rabobank en ABN Amro hebben soortgelijke maatregelen genomen voor het scheiden van medewerkers in belangrijke teams.

Toezichthouder De Nederlandsche Bank heeft eigen personeel op „kritieke afdelingen” geadviseerd wisselend op kantoor en thuis te werken. „Vorige week donderdag heeft DNB succesvol getest of thuiswerken voor grote groepen technisch haalbaar is”, meldt een woordvoerder. Bij DNB werken ongeveer achttienhonderd mensen. Netbeheerder Tennet neemt eveneens „mildere of strengere maatregelen om kritisch personeel te beschermen”. Zij werken in zogeheten control rooms om ervoor te zorgen dat de levering van elektriciteit gewaarborgd blijft. Om veiligheidsredenen kan het bedrijf daarover verder niks zeggen.

Brabantse bedrijven

In Noord-Brabant namen bedrijven, na een eerder advies van het RIVM, al sinds dinsdag maatregelen om zoveel mogelijk thuis te werken. Zo heeft energiebedrijf Essent een hoofdkantoor in Den Bosch. Volgens een woordvoerder werkte afgelopen dagen 70 procent van de achthonderd medewerkers van dat kantoor vanuit huis. „Alleen mensen van wie het echt nodig is dat ze aanwezig zijn, waren aanwezig.”

Voor industrieconcern VDL, dat veel productielocaties in Noord-Brabant heeft, ligt dat lastiger. „We hebben veel fabrieken, dus je kunt er geen uniform beleid op loslaten. Meer dan wijzen op het bewaken van de persoonlijke hygiëne kunnen we voor fabrieksmedewerkers nu niet doen.”

Producent van medische apparatuur Philips, dat bijvoorbeeld in Best een fabriek heeft staan, heeft de medewerkers zoveel mogelijk naar huis gestuurd. In fabrieken is echter personeel noodzakelijk. „Maar het zijn grote hallen, waar mensen niet echt dicht op elkaar zitten.” Ook heeft het bedrijf vergaderingen zoveel mogelijk geannuleerd „tenzij ze belangrijk zijn voor onze klanten, de ziekenhuizen, om het zorgsysteem aan de gang te houden”.

Het Brabantse supermarktconcern Jumbo liet donderdag weten nog maar tot aan de voordeur te bezorgen. Bevoorrading van de winkels gaat wel door. „We merken de virusuitbraak eerder door een tekort aan mensen dan door een tekort aan producten”, zegt directeur Marc Jansen van brancheorganisatie CBL. „Wel hebben we bepaald dat supermarktmedewerkers van de ochtend-, middag- en avondploeg niet meer samen mogen lunchen. Zij mogen niet meer met elkaar in contact komen. Alle supermarkten volgen deze richtlijn op.”

Chemiebedrijf DSM, met een hoofdkantoor in Heerlen, heeft te maken met „behoorlijk lege kantoren”. Een projectteam van zes mensen is „fulltime bezig” met de coronakwestie. Tot woensdagavond had één medewerker het virus opgelopen, in het buitenland.

Monteurs op pad

Ook elders in het land namen bedrijven al preventieve maatregelen. Betaalplatform Adyen (1.200 medewerkers, onder wie bijna 700 in Amsterdam) besloot donderdag al voor het kabinetsadvies het personeel vanuit huis te laten werken. Volgens een woordvoerder kan dat probleemloos omdat Adyen volledig „vanaf de laptop” werkt: „Met mijn team van vijf mensen heb ik aan het begin en einde van de dag een half uurtje overleg via videoconferencing. Dat werkt erg goed.”

Lees ook Hoe gaan we het virus stoppen? En 28 andere vragen over het coronavirus
Een verloskundige draagt een mondkapje bij een verloskundigepraktijk in Groningen.

Maker van chipmachines ASML heeft wereldwijd het personeel opgedeeld in blauwe en groene teams, die afwisselend thuiswerken. Dat geldt ook voor de productieteams. Personeel wordt aangeraden om op het werk in hun eigen gebouw te blijven om eventuele verspreiding te voorkomen.

Providers KPN, VodafoneZiggo en T-Mobile schrappen interne evenementen en houden fysieke vergaderingen tot een minimum beperkt. In risicogebieden als Noord-Brabant worden storingen bij klanten nog gewoon opgelost, zegt een woordvoerder van kabelmaatschappij VodafoneZiggo. „Zolang op de locatie veilig en verantwoord is te werken en juiste voorzorgsmaatregelen worden genomen.” Netbeheerder Enexis raadt monteurs die langs de deuren gaan aan minimaal twee meter afstand te houden tot klanten.

Ingenieursbureau Arcadis heeft alle meetings „met meer dan tien mensen en meer dan drie nationaliteiten” afgelast. KPN laat een aandeelhoudersvergadering op 15 april vooralsnog doorgaan, maar houdt er rekening mee dat beleggers op afstand hun stem moeten uitbrengen. KPN installeerde vorig jaar al de software om dat mogelijk te maken.

Luister ook naar deze aflevering van onze podcastserie NRC Vandaag: Leidt het coronavirus tot een economische crisis?

U kunt zich ook abonneren via Apple Podcasts, Stitcher, Spotify, Castbox of RSS.

Inreisverbod

En toen kwam daar donderdag dus nog het Amerikaanse inreisverbod bij. President Donald Trump liet woensdagnacht weten reizigers uit Europese Schengenlanden dertig dagen niet toe te laten tot de VS. Amerikanen en burgers van het Verenigd Koninkrijk mogen wel het land in.

Lees ook Voor Trump blijft het virus bovenal een ‘buitenlands’ gevaar
President Trump op een persconferentie eind februari met corona-deskundigen Alex Azar (links) en Anthony Fauci.

Het verbod treft in eerste instantie de luchtvaartsector, maar ook veel Nederlandse bedrijven doen zaken met de Verenigde Staten. Op en neer vliegen voor bijvoorbeeld meetings is er vanaf vrijdagnacht niet bij.

Voor Philips was het even spannend of het verbod ook voor vrachtverkeer zou gelden, waar Trump in eerste instantie in zijn aankonding wel op hintte. „Wij hebben in de VS 20.000 medewerkers die onze apparatuur kunnen installeren. Het is niet zo dat de producten daar in niemandsland terechtkomen. Nu we de apparatuur nog daar kunnen krijgen, verwachten we nog geen problemen.”

Ook transportsysteemfabrikant Vanderlande uit Veghel heeft „een zelfstandige organisatie in Atlanta” met zevenhonderd medewerkers. „Die houden hun eigen broek wel op, dus dat heeft niet al te veel impact.” Bij supermarktketen Ahold vonden er al geen internationale zakenreizen meer plaats. „In het begin ging het alleen om China en Italië, maar een paar dagen geleden is dat voor alle landen gaan gelden. We hebben veel activiteiten in de Verenigde Staten, dus gewoonlijk wordt er veel heen en weer gereisd. Dat doen we nu maar even niet.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 13 maart 2020.

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Maximaal 120 woorden a.u.b.
Vul je naam in