Seminarie ‘Middenveldbeleid in lokale besturen’

Door recente ophef over subsidies voor middenveldorganisaties dreigt het debat te verarmen tot discussies over strengere financiële controle, terwijl de lokale praktijk aantoont dat een partnerschap tussen lokale besturen en middenveld een verrijking is voor de aanpak van lokale transities. De verhouding met het lokaal bestuur gaat dan ook zeker niet alleen over geld, maar ook over de manier waarop het overleg over lokale problematieken vorm krijgt, over de inzet van de kennis en kunde die in het middenveld aanwezig is, over innovatieve praktijken en manieren van samenwerken, ook in het middenveld zelf. Het middenveld is bovendien een breed begrip dat een variatie van soorten organisaties omvat: grote en kleine organisaties; gevestigde organisaties en nieuwe initiatieven; organisaties die alleen met vrijwilligers werken en organisaties met professionelen; organisaties die met veel publieke middelen werken, anderen die geen middelen (willen) krijgen of hun middelen deels uit de markt halen. Het begrip ‘lokale besturen’ is ook niet zo eenduidig: het omvat heel wat soorten diensten die op uiteenlopende manieren bij het middenveld betrokken zijn en daar ook verschillend mee omgaan.

In ons democratisch stelsel kan het niet anders dan dat de interactie tussen lokaal bestuur en middenveld op lastige vragen stuit die zelden een definitief antwoord krijgen: het gaat in die verhouding om de combinatie van vertrouwen geven en controle uitoefenen; om innovatie stimuleren maar ook om het ondersteunen van het trage basiswerk, over steun geven en kritiek krijgen; over zelf doen (actor), samenwerken (regie) en autonomie laten,… Lokale besturen kunnen kritisch kijken naar het middenveld: werkt het middenveld niet te routineus, sluit het middenveld mensen uit, werken organisaties genoeg samen? Middenveldorganisaties kunnen kritisch kijken naar het lokale bestuur: werkt het niet te routineus, sluiten vormen van gemeentelijke dienstverlening mensen uit, werken gemeentelijke diensten genoeg samen, bieden gemeentelijke instrumenten voldoende kansen voor nieuwe initiatieven? Het middenveld daagt het lokale bestuur uit om over diensten en verdeelde bevoegdheden heen te kijken, om na te denken over haar administratieve procedures, om te zoeken naar creatieve invulling van participatie, cocreatie en partnerschap.

Het omgaan met deze vragen, instrumenten en organisatieproblematieken is de essentie van een ‘gemeentelijk middenveldbeleid’. Zowel de recente problemen als de groeiende nood tot samenwerking maken de urgentie van een dergelijk middenveldbeleid groter. Het uitwisselen van kennis en ervaringen over dat lokale middenveldbeleid staat centraal in dit seminarie. Tijdens dit seminarie gebruiken we de ervaringen in Gent als basis voor kennisdeling.

De Stad Gent heeft in 2020-2021 een intensief interactief traject opgezet met onderzoekers en middenveldorganisaties in het kader van het lokaal sociaal beleid. Zowel de aanpak van dat traject als de thema’s die daarbij centraal stonden, zijn interessant materiaal voor het middenveldbeleid van de lokale besturen. Tijdens het traject brachten we het middenveld in kaart, inventariseerden we soorten organisaties en soorten ondersteuning, focusten we op discussies over de rol van de stad als actor en de rol als regisseur, evalueerden we de stedelijke instrumenten en de overlegvormen, we keken naar de rol van intermediairen of actieve netwerkers die in de wijken en op stedelijk niveau de stedelijke praktijk van samenwerking vorm geven. Dat gebeurde telkens in interactie tussen middenveld en vertegenwoordigers van het stadsbestuur. Dat leidde tot een onderzoeksrapport en tot de fase van opvolging waarin we werk maken van de aanbevelingen.

Tijdens dit seminarie presenteren we de Gentse aanpak uitvoerig: het gaat dan niet zozeer over de specifiek Gentse kwesties maar wel over de gebruikte kaders van het traject die ook voor kennisuitwisseling tussen andere lokale besturen relevant zijn.

Programma

9.30 uur - Ontvangst met koffie en thee

10 uur - Welkom en inleiding door schepen Astrid De Bruycker van de stad Gent

10.15 uur- Toelichting over de Gentse aanpak, het traject van het interactief onderzoek, de centrale thema’s, de aanbevelingen en de opvolging door Filip De Rynck (UGent, lid van het onderzoeksteam) en Trees De Bruycker (Beleidsmedewerker Dienst Lokaal Sociaal Beleid stad Gent en lid van de stuurgroep van het onderzoek)

• het volledige onderzoeksrapport ‘Het Gentse sociale middenveld en middenveldbeleid: een ecosysteem in beweging’ (2021)
• presentaties en het traject van opvolging

11.30 uur - Opdeling in werkgroepen

• Instrumenten voor ondersteuning, controle, verantwoording en opvolging
• Actor en regie: zelf doen, overleg en samenwerking, loslaten
• Omgaan met diversiteit, etnisch – culturele organisaties
• De stedelijke organisatie: rol van actieve netwerkers, relaties tussen diensten, rollen van politici en ambtenaren

12.45 uur - Plenaire afronding en afspraken

13 uur - Broodjeslunch en netwerkmoment

Praktische informatie

Het seminarie vindt plaats op vrijdag 24 juni 2022 in het auditorium en vergaderzalen van De Stroom, Franklin Rooseveltlaan 1 te 9000 Gent.

Je wil graag deelnemen

Deelname is gratis maar inschrijven verplicht. Inschrijven kan tot en met 16 juni.