Arbeidsongeschikten melden vaakst slaapproblemen

Vrouw in pyjama
Bijna een kwart van de Nederlanders van 25 jaar of ouder had in 2018 slaapproblemen. Bij arbeidsongeschikten lag dat aandeel meer dan twee keer zo hoog. Zij worden door de slaapproblemen ook het vaakst belemmerd in hun functioneren. Het gaat hier om mensen die zelf aangeven dat ze arbeidsongeschikt zijn. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers uit de Gezondheidsenquête.

[video: https://www.cbs.nlnl-nl/video/914cfa5f701840ec9546a177bbb37e70] 

In de Gezondheidsenquête wordt deelnemers gevraagd of zij in de voorafgaande twee weken last hebben gehad van problemen met slapen. In 2018 heeft 24 procent van de Nederlanders vanaf 25 jaar daar bevestigend op geantwoord. Dat komt neer op ongeveer 2,9 miljoen mensen. In 2017 ging het om 21 procent. Bij ruim 4 op de 10 van de slechte slapers belemmeren de slaapproblemen het dagelijks functioneren. Het gaat dan bijvoorbeeld om verminderde concentratie, vergeetachtigheid of een slecht humeur. 

Van de 25-plussers die aangeven dat ze arbeidsongeschikt zijn, meldt 58 procent geen goede nachtrust te hebben. Van de werkenden meldt 19 procent slaapproblemen, juist onder het landelijk gemiddelde.

(Belemmering door) slaapproblemen (25 jaar of ouder), 2018
Maatschappelijke positieSlaapproblemen (%)Slaapproblemen en daardoor belemmerd (%)
Werkende met
betaald werk
197
Werkloos3519
Vrijwilliger3211
Arbeidsongeschikt5847
Huismoeder/-vader/
-vrouw/-man
3012
Gepensioneerd of met
vervroegd pensioen
237

Met slaapproblemen belemmerd in functioneren

Niet alleen komen slaapproblemen relatief vaak voor onder arbeidsongeschikten, ze worden er ook het vaakst door belemmerd in het dagelijks functioneren. Van de slechte slapers die arbeidsongeschikt zijn meldt 81 procent zulke belemmeringen. Bij andere groepen is dat een veel lager percentage.

Verhoogde kans op slaapproblemen bij slechtere gezondheid

Uit analyse op basis van de Gezondheidsenquête blijkt dat geestelijke gezondheid, langdurige aandoeningen en pijn samenhangen met de gemelde slaapproblemen. Geestelijk ongezonde personen hadden een drie keer hogere kans op slaapproblemen dan anderen. Het hebben van vier of meer langdurige aandoeningen verhoogde 2,5-maal de kans op slaapproblemen. Ook hadden personen die in de voorafgaande vier weken pijn hadden een 1,8-keer hogere kans op slaapproblemen. Arbeidsongeschikten zijn ook vaker geestelijk ongezond en melden meer langdurige aandoeningen en pijn. Als hiervoor wordt gecorrigeerd, is nog steeds de kans groter dat ze slaapproblemen hebben.
Met dit onderzoek kan niet worden vastgesteld of aandoeningen, pijn en een minder goede psychische gezondheid slaapproblemen veroorzaken of dat deze juist veroorzaakt worden door slaapproblemen.

Factoren die grotere kans op slaapproblemen geven, 2017/2018
GezondheidOdds ratio (kans) (x verhoogde kans)
Geestelijk ongezond3
Meer dan vier
langdurige aandoeningen
2,5
Pijn1,8