Waar kunnen we je mee helpen?

Ben je naar iets specifieks op zoek? Vul hieronder je zoekterm in en we helpen je graag verder.

Veel gezocht: CAO Duurzaamheid IZA

Aanbevolen

Vernieuwers
Innoveren leestijd 1 min

De ouderenzorg vernieuwen van onderaf: ‘Bij innovatie denken we aan technologische gadgets, maar het gaat ook om slimmer werken’

Link gekopieerd naar klembord

De ouderenzorg vernieuwen van onderaf: ‘Bij innovatie denken we aan technologische gadgets, maar het gaat ook om slimmer werken’ keyvisual

Innoveren 15

Als het over innovatie in de zorg gaat, hebben we het al snel over zorgtechnologie. Maar vraag je het Fien Hebly (Kennisland) en Wencke Eijkelkamp (Carinova), dan gaat innovatie vooral over veranderen. Zorgorganisatie Carinova meldde zich daarom aan voor het programma Leven Lang Leven, een programma van Kennisland in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. In dat programma wordt gezocht naar zorginnovatie, samen met zorgprofessionals, cliënten, naasten en mantelzorgers. ‘Onze opdracht is om te zorgen voor een breed gedragen vernieuwing in de ouderenzorg.’

Fien Hebly is adviseur zorginnovatie bij Kennisland, een organisatie die werkt aan maatschappelijke vooruitgang. Vol enthousiasme vertelt ze over het programma Leven Lang Leven. In het eerste deel van dit programma daagden ze middels een landelijke challenge iedereen in Nederland uit om hun innovatieve idee voor de ouderenzorg in te sturen. Dit deed bijvoorbeeld Tom van Eijk, die met Stichting JOW! een matchingsapp voor jong en oud ontwikkelde. Dit jaar start het tweede deel van het Leven Lang Leven-programma. Medewerkers, naasten en cliënten van deelnemende organisaties vormen samen een innovatieteam. Ze leren van andere vernieuwers binnen en buiten de zorg en krijgen coaching en budget om hun goede ideeën verder te ontwikkelen en te laten landen in de organisatie.

Met ons programma versterken we de innovatiekracht van zorgorganisaties en stimuleren we vernieuwing van onderaf

Fien Hebly \

adviseur zorginnovatie bij Kennisland

Fien Hebly: ‘Met het programma willen we mensen die dicht op het vraagstuk staan meer betrekken en samen met hen het systeem proberen te vernieuwen’. Verandering in de zorg is immers hard nodig, stelt Fien. ‘Er is een grote druk op de ouderenzorg, onder meer door de dubbele vergrijzing. Maar afgelopen jaar heeft ook corona duidelijk gemaakt welke uitdagingen er zijn. Met ons programma Leven Lang Leven versterken we de innovatiekracht van deelnemende zorgorganisaties en stimuleren we vernieuwing van onderaf. We leiden betrokkenen op door ze een skills-set voor sociale innovatie mee te geven, zodat ze heel concreet kunnen werken aan een project, mét impact. Denk aan: hoe kom je tot een goed idee, hoe zorg je voor draagvlak, hoe betrek je de juiste mensen en hoe zorg je dat het haalbaar is?’

Nieuw denken & doen

Zorgorganisatie Carinova heeft zich aangemeld voor het programma. Wencke Eijkelkamp is, als manager innovatie en transformatie zorg thuis, nauw betrokken. Innovatie is één van de vijf speerpunten in het meerjaren strategisch beleidsplan van de organisatie. Wencke: ‘Het programma sluit perfect aan bij waar wij op dit moment staan in de organisatie. We noemen het trouwens specifiek geen innovatie, omdat mensen dan heel vaak denken aan allerlei technologische gadgets. Maar het gaat ook om anders en slimmer werken. Zo gebruiken we nu een druppelbril, waarmee mensen zelf gemakkelijk hun ogen kunnen druppelen. Die bril kan wel 70 zorgmomenten per cliënt besparen! Vooral extramurale zorgmedewerkers vinden het een fantastisch middel, omdat ze hun kostbare tijd kunnen inzetten voor mensen die echt fysieke zorg nodig hebben. We noemen innovatie bij Carinova daarom nieuw denken en doen.’ 

‘Wat wij mooi vinden aan het veranderaarsprogramma is dat je een coach krijgt toegewezen die samen met jou de teams gaat helpen om de vraag op te halen, de knelpunten, maar ook de kansen. En samen met cliënten en het netwerk om die cliënt heen gaat kijken: hoe kunnen we de zorg bottom-up gaan verbeteren?’ Fien vult aan: ‘Carinova heeft als organisatie heel snel, in alle lagen van de organisatie, de neuzen dezelfde kant op gekregen. Dat zegt wel wat over hoe hoog innovatie op de agenda staat, en hoeveel bereidheid er is om met dat hele netwerk om die cliënt heen te werken aan toekomstbestendige ouderenzorg.’

Slimmer werken

Toen Wencke in 2018 bij Carinova begon, was er nog weinig sprake van innovatie en was de zorgorganisatie vrij traditioneel ingericht. ‘Als ik kijk waar we nu staan, dan is innovatie echt doorgedrongen in de hele organisatie. We staan eigenlijk in de vooravond van bredere opschaling. Die opschaling gaat helpen om de zorg bemensbaar en betaalbaar te houden, maar ook persoonsgericht. Want dat is het doel dat we met elkaar hebben.’

Je hebt ook de sociale kant van innovatie nodig: hoe implementeer je het en hoe ga je ermee aan de slag? En hoe zorg je dat het écht aansluit bij zorgprofessionals en cliënten.

Wencke Eijkelkamp \

manager innovatie en transformatie zorg thuis, Carinova

Wencke: ‘Als we doorgaan hoe we nu met elkaar werken, dan kun je over vijf jaar de zorg niet meer leveren zoals we gewend zijn die te leveren. Er is heel veel

proven technology

Proven technology is technologie die bewezen werkt in de praktijk. Het gaat vaak om technologieën die al enkele jaren op diverse plekken worden ingezet. 

voor de cliënt, maar er zijn ook manieren om processen slimmer te maken. Zo werken we aan een slimme capaciteitsplanner voor de thuiszorg, met een slim algoritme en een app-ontwikkelaar. Daarmee kunnen we straks optimaal plannen en veel reistijd reduceren. Als je op allerlei vlakken dat soort innovaties toevoegt, dan is daar gigantisch veel winst te halen.’

Implementatie

Wencke en Fien ervaren beiden dat de implementatie van innovaties vaak het lastigste is. Wencke: ‘Technologische innovatie is belangrijk en kan winst opleveren, maar je hebt ook de sociale kant van innovatie nodig: hoe implementeer je het en hoe ga je ermee aan de slag? En hoe zorg je dat het écht aansluit bij zorgprofessionals en bewoners of cliënten’.

Fien: ‘De adoptie van technologie blijft weerbarstig. Er zijn 1001 redenen te noemen waarom jouw cliënt niet gebaat is bij een bepaalde oplossing. Dat zijn vaak vooroordelen of het is angst bij een zorgmedewerker om iets in te zetten, omdat ze het bijvoorbeeld niet kennen. Dat zien we met name gebeuren bij digitale zorg. Hoe meer techniek, hoe moeilijker het wordt om het breed te implementeren. Maar innovatie is ook iets moois en waardevols, en hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn.

Drie tips van Fien en Wencke voor andere vernieuwers:

  1. Als je als zorgmedewerker wilt bijdragen aan vernieuwing, zorg dan dat je met een bestuurder aan de praat raakt en draagvlak zoekt voor alle lagen in de organisatie.
  2. Werk aan innovatie, niet alleen met zorgprofessionals maar ook met bewoners en hun familie. Zoek gelijkgestemden, maak daar een plan mee en kijk wat je anders kunt doen.
  3. Deel kennis en ervaringen met elkaar, binnen en buiten de organisatie. Daarmee kun je veel tijd besparen die je voor nieuwe dingen kunt gebruiken of voor opschalen of borging van innovaties.