Het coronavirus heeft de wereld in zijn greep. Tegelijkertijd blijft tuberculose (TBC) met 4.000 sterfgevallen per dag de meest dodelijke, te voorkomen infectieziekte ter wereld. Corona en TBC versterken elkaar echter ook: door het coronavirus zullen tussen nu en 2025 naar verwachting 20 procent meer TBC-patiënten overlijden. Daarom luidt KNCV Tuberculosefonds de noodklok. “Extra steun voor deze kwetsbare mensen en hun families is hard nodig”, aldus Agnes Gebhard, technisch directeur van het Tuberculosefonds.
TBC kent net als COVID19 geen grenzen en komt ook in Nederland nog voor, maar de ziekte is hier goed onder controle. Wereldwijd sterven jaarlijks echter zo’n 1,5 miljoen mensen aan TBC, waaronder 205.000 kinderen, voornamelijk in Afrika en (Centraal-)Azië. TBC beschadigt in de meeste gevallen de longen, wat TBC-patiënten ook extra kwetsbaar maakt voor het coronavirus. Daarnaast heeft het coronavirus veel indirecte gevolgen voor TBC-patiënten. Uit onderzoek van Stop TB Partnership blijkt dat naar verwachting tussen nu en 2025 tot 6,3 miljoen meer mensen TBC zullen ontwikkelen. Ook zullen er 1,4 miljoen meer mensen aan TBC overlijden, als patiënten tijdens de huidige lockdowns niet gediagnosticeerd en onbehandeld blijven. Dit zal de wereldwijde inspanningen om TBC te beëindigen met vijf tot acht jaar vertragen.
Gebhard: “Wij hebben kantoren in 11 landen en zien met eigen ogen dat TBC-patiënten niet de zorg krijgen die ze nodig hebben. Wij maken ons ernstig zorgen.”
De lockdowns, gesloten grenzen en het feit dat alle capaciteit van de gezondheidszorg nodig is om de COVID-pandemie te bestrijden, leiden ertoe dat:
- minder patiënten die mogelijk TBC hebben zich melden voor een diagnose, omdat ze bang zijn in het ziekenhuis besmet te raken met COVID19;
- het actief opsporen en testen van mensen die TBC hebben op veel plekken niet meer mogelijk is;
- ondersteuning van patiënten thuis onder druk staat, omdat mensen niet meer over straat mogen;
- het voor TBC-patiënten moeilijk of soms zelfs onmogelijk geworden is om hun medicatie dagelijks of wekelijks op te halen bij een gezondheidscentrum, zoals in veel landen gebruikelijk is;
- de productie en aanvoer van TBC-medicijnen en tests gehinderd wordt.
De gevolgen voor TBC-patiënten zijn dat zij hun behandeling niet goed kunnen voortzetten, hun TBC-klachten verergeren, ze besmettelijk blijven voor anderen en dat hulp mogelijk te laat komt.
Met een tijdige en goede behandeling, is TBC echter te genezen. Het Tuberculosefonds doet er momenteel alles aan om met alternatieve methoden de juiste zorg te continueren en medicatie bij de TBC-patiënten te krijgen. Bijvoorbeeld door het aanbieden en helpen uitrollen van digitale mogelijkheden waarmee verpleegkundigen hun patiënten kunnen blijven begeleiden. Ook draagt het Tuberculosefonds met haar partners er toe bij dat, zo mogelijk, TBC-testen ondanks de druk op de gezondheidscentra nog steeds worden gedaan.
Gebhard: “TBC is een armoedeziekte en treft in veel landen de meest kwetsbare mensen. Ook de COVID-epidemie slaat wereldwijd het hardste toe onder armere bevolkingsgroepen. Bovendien is het zonder testen soms moeilijk onderscheid te maken tussen de twee ziekten. Wij moeten voorkomen dat deze mensen nu nog erger worden getroffen en geen toegang meer hebben tot TBC-testen, medicijnen en zorg.”
Tegelijkertijd zet het Tuberculosefonds zich in voor de bestrijding van het coronavirus. Want waar de ziektes elkaar versterken, doen de TBC- en COVID19-experts dat ook. Infectiepreventie en bron- en contactonderzoek zijn twee pijlers van de TBC-bestrijding. Deze ervaringen kunnen wereldwijd worden gebruikt bij het bestrijden van de COVID-pandemie. Gebhard: “Daar maken wij ons eveneens hard voor. Maar ook daarvoor is extra steun ontzettend hard nodig.”
