Verkennen en signaleren van contextgerelateerde factoren en zingevingsvragen bij ernstig zieke patiënten Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Verdiepingsmodule

Introductie

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

In deze e-learning vragen we je na te denken over het signaleren en verkennen van contextgerelateerde factoren en zingevingsvragen van patiënten, bijvoorbeeld tijdens consulten. Je kunt hem alleen doen, maar ook samen met een collega.

Regelmatig zal je worden gevraagd enkele antwoorden voor jezelf te noteren. Mocht je deze graag willen bespreken, of er terugkoppeling op willen, dan kun je contact opnemen met [email protected].

Veel succes namens,

Prof. dr. Yvonne Engels, hoogleraar Zingeving in de Gezondheidszorg Dr. Anne Wichmann, postdoc Palliatieve Zorg en Zingeving in de Gezondheidszorg Jacqueline van Meurs, geestelijk verzorger en promovenda Dr. Evelien Kuip, medisch oncoloog en consulent palliatieve zorg
Exit fullscreen

Samen beslissen

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

In trainingen rondom samen beslissen wordt vaak ingezoomd op keuzeopties rondom de behandeling. Zoals keuze tussen middel a of middel b, tussen wel of geen chemotherapie, tussen wel of niet doorgaan met levensverlengende behandeling. Wat vaak minder aandacht krijgt, betreft de waarden en de context van de patiënt: wat houdt deze patiënt nu het meest bezig, wat zijn belangrijke contextgerelateerde factoren, wat is voor haar of hem van waarde?

Het kennen van die context is enorm belangrijk om samen met de patiënt te komen tot een keuze die het beste past bij de patiënt. Enerzijds kun je er actief naar vragen ("Wat houdt u op dit moment het meest bezig?", "Wat is belangrijk voor u?", "U bent flink achteruit gegaan de laatste tijd, hoe is dat voor u?", "Maakt u zich ergens zorgen over?", "Wat zou u daarbij kunnen helpen?") Echter, vaak laat de patiënt impliciet wel signalen zien die, wanneer herkend door de zorgverlener, op een natuurlijke manier inzicht geven in wat de patiënt het meest bezig houdt.

Hoe herken je of zingevingsvragen een rol spelen?

Zingevingsvragen

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

'Zingeving speelt een belangrijke rol in hoe mensen omgaan met ziekte of kwetsbaarheid, hoe zij innerlijke rust ervaren en inzichten verwerven over wat van waarde is in hun leven. De confrontatie met beperkingen op fysiek, psychisch en/of sociaal gebied, en uiteindelijk de dreiging van de dood, hebben invloed op het ervaren van doel en betekenis en leiden vaak tot het herwaarderen van het levensverhaal. Dit kan leiden tot verrijking, maar kan ook gepaard gaan met een worsteling. De tijd en ruimte die het individu nodig heeft om de werkelijkheid van de diagnose onder ogen te zien en deze te plaatsen in wat voor hem zin en waarde heeft in zijn leven, varieert. Het afleggen van deze weg leidt voor sommigen tot groei en transformatie, voor anderen tot existentiële crisis en wanhoop en voor de meesten tot een combinatie van beide.’

kwaliteitskader-palliatieve-zorg-nederland.pdf (domein 6)

Zingevingsvragen gedurende het ziektetraject

Uit onderzoek blijkt dat met name op cruciale momenten in het ziektetraject vaak zingevingsvragen voorkomen. Hieronder vindt u hier voor verschillende ziekten voorbeelden van.

Bij mensen met frailty
Exit fullscreen
Bij mensen met longkanker
Exit fullscreen

Murray et al. JPSM 34(4), 2007

Signaleren van contextgerelateerde factoren en zingevingsvragen

U, als zorgverlener, ziet uw patiënt juist op die zo cruciale momenten. Om die reden bent juist u degene die dergelijke zingevingsvragen kunt signaleren en verkennen.

Inderdaad: zingeving is daarom zeker niet alleen het domein van geestelijk verzorgers. Immers, zij worden meestal pas ingeschakeld als er een crisis is. Juist jij, als zorgverlener, kunt in de dagelijkse zorg signaleren wat de patiënt het meeste bezighoudt, en hier aandacht aan besteden.

Uit eerder onderzoek is gebleken dat, wanneer een patiënt tijdens het contact met de zorgverlener deelt wat haar of hem bezighoudt, een deel van de zorgverleners hierop reageert met het relativeren van de situatie (positive framing), of met medische feiten komt. De patiënt reageert hier doorgaans op zo een manier op, dat datgene wat haar of hem het meest bezighoudt, niet verder wordt gedeeld. Echter, wanneer de zorgverlener interesse toont in wat de patiënt inbrengt (al door een simpel "hummen"), dan 'ontvouwt' deze meestal haar of zijn verhaal. (Van Meurs et al. 2021)

Exit fullscreen

Maar hoe signaleer je deze dimensie?

Het zou kunnen dat zingevingsissues geuit worden als lichamelijke, sociale of psychische symptomen.

Wees daarom alert op:

  • Het gebruik van metaforen en beeldspraak. Deze kunnen duiden op bezig zijn met levensvragen en vragen m.b.t. betekenisgeving. Vraag wat patiënt bedoelt.

  • Non-verbale uitingen en symbolen in de directe omgeving, kleding of uiterlijk. Laat belangstellend merken dat ze opvallen.

  • De patiënt ‘breekt in’ en begint over iets totaal anders te praten. (Bijvoorbeeld: Waarom is mij dit overkomen? Waar heb ik dit aan verdiend? En als deze behandeling niet meer werkt, wat dan? Kan ik wel verder leven?)

  • De patiënt is geïrriteerd of boos.

  • De naaste geeft aan wat er buiten de spreekkamer is besproken.

  • Er valt een stilte.

  • De patiënt herhaalt een opmerking of vraag.

Volledige richtlijn (m.n. hoofdstuk Diagnostiek, rapportage en verwijzing is relevant):
zingeving_en_spiritualiteit_in_de_palliatieve_fase_v2.0.pdf

Samenvatting richtlijn:
svk-richtlijn-zingeving-en-spiritualiteit.pdf

En dan: verkennen wat je hebt gesignaleerd

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Een goede eerste stap in het verkennen is de eerste vraag van het Mount Vernon Cancer Network, zoals ook in de richtlijn beschreven staat:

1. Wat houdt u in het bijzonder bezig op dit moment?

Deze vraag kun je jezelf in stilte stellen (zoals bij de Surprise Question). Je kunt hem letterlijk stellen. Of je kunt er zelf woorden aan geven, passend bij de situatie.

Voorbeelden:
• Hoe was het voor u om de uitslag van de scan te horen?
• Wat betekent het voor u dat we toch verder gaan met de behandeling?

svk-richtlijn-zingeving-en-spiritualiteit.pdf
exploring_spirituality_of_patients_with_cancer_cancer_nursing_2018.pdf

Patiënten geven zelf echter ook continu signalen af over wat hen het meest bezighoudt. (Van Meurs et al. 2018) Ze worden ook wel ‘ballonnetjes’ of ‘cues’ genoemd. (Uitterhoeve et al. 2009) Soms zijn deze signalen over de context en ziektebeleving van de patiënt zo belangrijk, dat ze ‘red flags’ worden genoemd. (Weiner & Schwartz, 2016) Het herkennen van deze red flags en er iets mee doen in gespreksvoering, kan erg belangrijk kan zijn voor de verdere behandeling en kan enorme impact hebben op kwaliteit van leven, zorg en kosten. (Weiner 2016)

Als je vermoedt een red flag met betrekking tot een contextgerelateerde factor te hebben gesignaleerd, dan kun je daar specifiek op doorvragen. Bijvoorbeeld door de zin van de patiënt vragend te herhalen, of door te vragen “begrijp ik goed dat…”, “kunt u daar wat meer over vertellen?” of “wat bedoelt u precies met deze opmerking?”. Echter, een red flag kan ook zijn dat iemand niet op de afspraak is komen opdagen, dat de patiënt geen oogcontact maakt, of ineens vuile kleding aanheeft.

En wat moet ik dan, als ik weet wat de patiënt bezig houdt?

Hoe weet ik of de patiënt hier wel over wil spreken? En als zij of hij dat wil, hoe maak ik hier ruimte voor?

• Exploreer of een patiënt wil spreken over wat de situatie voor hem of haar betekent.
• Ben vooral een luisterend oor en vul niet te snel in.
• Maak ruimte (hoofd) en kom met niet-oordelende aandacht.
• Stel open vragen, benoem/verifieer non-verbale signalen, ben terughoudend met eigen meningen, antwoorden en oplossingen.
• Bij het zoeken naar woorden kan het soms even stil worden. Geef de patiënt die ruimte.
• Ga na of datgene wat de patiënt bezighoudt, implicaties heeft voor de behandeling of zorgplanning.

Maar… kost dit niet teveel tijd?

Het is niet reëel om te verwachten dat een zorgverlener veel tijd kan besteden aan het verkennen van zingevingsissues. Uit onderzoek echter, blijkt dat een dergelijke verkenning vaak heel kort duurt: enkele minuten. Bovendien win je vertrouwen van de patiënt en een betere besluitvorming. Wellicht spaart dit zelfs tijd in de toekomst.

Maar soms vraagt het gesprek meer tijd dan je hebt, of heb je zelf geen ruimte in het hoofd. Plan dan later een gesprek in. Of draag het over aan een andere zorgverlener (casemanager, verpleegkundige, huisarts) die de patiënt kent. Of: verwijs naar een geestelijk verzorger in de eerste of tweede lijn.

Overdracht

Zingeving en contextgerichte zorg vraagt aandacht van alle zorgverleners. Iets wat je hebt gesignaleerd of geëxploreerd kan ook van belang zijn voor betrokken collega’s in de eerste en tweede lijn. Maak in ieder geval een aantekening in het EPD. Doe zo nodig een warme overdracht.

Exit fullscreen

Oefening: simulatie van de praktijk

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Na enige theorie gaan we nu oefenen.

Er volgt hierna een aantal filmpjes. Hierin vinden (deel)gesprekken tussen een zorgverlener en een patiënt plaats. Het is niet mogelijk de opnames een tweede keer te bekijken, of om terug te spoelen. Voorafgaand aan elk filmpje krijg je een korte introductie m.b.t. de relevante (medische) achtergrond van de betreffende patiënt.

Kijk rustig naar het gesprek, en maak eventueel aantekeningen van wat je opvalt. Aansluitend volgt een aantal vragen over wat je gezien en gehoord hebt.

N.B. Vanwege het multidisciplinaire karakter van de training, sluit de ene vraag mogelijk beter aan bij jouw dagelijkse zorgpraktijk dan de andere. We vragen toch alle vragen te beantwoorden.

Casus 1

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

(Medische) achtergrond

• Meneer Janssen, 63 jaar
• In goede gezondheid. Staat voor een niet-urgentie knieoperatie gepland, verwachte revalidatie: 3-6 maanden.
• Kort van stof, komt alleen (zonder naaste) op consult
• Gesprek met orthopedisch chirurg

Filmpje meneer Janssen

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Opdracht bij casus 1

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Beantwoord via onderstaand tekstblok kort en krachtig, zoals je in het EPD gewend bent te doen, de volgende vragen:

  1. Wat houdt deze patiënt denk je met name bezig, waar maak je dat uit op? Wees daarbij ook alert op niet-medische aspecten en denk aan 'red flags'.

  2. Hoe zou je hier aandacht aan kunnen geven?

  3. Is er een vraag niét gesteld die jij wel zou stellen?

Reacties worden anoniem behandeld.

Reflectie bij casus 1

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Je hebt net nagedacht over wat deze patiënt mogelijk het meest bezighoudt, en suggesties voor verdere verkenning genoteerd.

Wellicht is het je opgevallen dat deze meneer zo snel mogelijk weer thuis aan de slag wil. Vroeg je je ook af waarom dit was? Hier heeft de arts niet op doorgevraagd. Deze opmerking was in het specifieke gesprek een zogenaamde ‘red flag’. Doordat de zorgverlener hier niet naar door heeft gevraagd, en de patiënt er niet uit zichzelf meer over heeft verteld, is belangrijke informatie voor de verdere behandeling gemist. Kijk maar naar het filmpje hieronder.

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Deze casus maakt duidelijk dat aandacht besteden aan deze red flag, de context van de patiënt en wat hem op dit moment het meest bezighoudt, niet alleen belangrijk is voor de directe gemoedstoestand van de patiënt, maar zelfs behoorlijke consequenties kan hebben voor de verdere behandeling.

Casus 2

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

(Medische) achtergrond

• Mevrouw De Vries, 45 jaar
• Alleenstaand
• Gevorderd stadium van hartfalen, staat gepland voor een LVAD (left ventricular assist devide of steunhart) operatie. Het steunhart kan een mogelijkheid zijn om te kunnen overleven en de kwaliteit van leven te verbeteren als het hart zelf tekort schiet.
• Gesprek met cardioloog

Filmpje mevrouw De Vries

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Opdracht bij casus 2

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Beantwoord via onderstaand tekstblok kort en krachtig, zoals je in het EPD gewend bent te doen, de volgende vragen:

  1. Wat houdt deze patiënt denk je met name bezig, waar maak je dat uit op? Wees daarbij ook alert op niet-medische aspecten en red flags.

  2. Hoe zou je hier aandacht aan kunnen geven?

  3. Is er een vraag niét gesteld die jij wel zou stellen?

Reacties worden anoniem behandeld.

Reflectie bij casus 2

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Je hebt net nagedacht over wat deze patiënt mogelijk het meest bezighoudt, en suggesties voor verdere verkenning genoteerd.

Wellicht is het je opgevallen dat het overlijden van een vriendin van mevrouw veel met haar doet, met haar ziektebeleving. Er komen zingevingsvragen en angsten m.b.t. haar eigen dood omhoog. Doordat de arts hier niet op ingaat, wordt hiervoor in het gesprek geen ruimte gecreëerd. Kijk maar naar het filmpje hieronder.

Als het filmpje niet opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Doordat de arts doorvraagt naar wat zij in zowel de verbale als de non-verbale communicatie ziet gebeuren, wordt er in het gesprek ruimte gecreëerd voor de ziektebeleving en zingevingsvragen van mevrouw De Vries. Dit stelt haar gerust. Ze voelt zich gehoord, en verlaat het ziekenhuis met een beter gevoel.

Casus 3

Geschreven door Anne Wichmann

(Medische) achtergrond

  • Meneer Van Brunnen, 72 jaar
  • Al langere tijd onder behandeling voor sarcoom (wekedelentumor), stabiel
  • Erg betrokken bij behandeling
  • Controlegesprek met verpleegkundig specialist

Filmpje meneer Van Brunnen

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Opdracht bij casus 3

Geschreven door Anne Wichmann

Beantwoord via onderstaand tekstblok kort en krachtig, zoals je in het EPD gewend bent te doen, de volgende vragen:

  1. Wat houdt deze patiënt denk je met name bezig, waar maak je dat uit op? Wees daarbij alert op niet-medische aspecten en red flags.

  2. Hoe zou je hier aandacht aan kunnen geven?

  3. Is er een vraag niét gesteld die jij wel zou stellen?

Reacties worden anoniem behandeld.

Reflectie bij casus 3

Geschreven door Anne Wichmann

Je hebt net nagedacht over wat deze patiënt mogelijk het meest bezighoudt, en suggesties voor verdere verkenning genoteerd.

Meneer introduceert uit zichzelf een experimentele therapie, zoals patiënten in de praktijk wel vaker iets inbrengen dat ze in de media hebben gehoord of op het internet hebben gevonden. De verpleegkundig specialist verkent niet waarom hij dit doet, en wat het mogelijk vertelt over zijn ziektebeleving. Wat schuilt er achter de houding van meneer en het feit dat hij zich zo goed heeft verdiept in deze experimentele therapie? Hieronder volgt een ander scenario van het gesprek met meneer Van Brunnen.

Als het filmpje niet opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Doordat verpleegkundig specialist ingaat op het feit dat meneer de experimentele therapie introduceert door te vragen wat maakt dat hij zich hier zo in verdiept heeft en het nu oppert. Vraagt of hij het moeilijk vindt om met de onzekerheid omgaat, waarop meneer aangeeft dat hij zich zorgen maakt om wat er eigenlijk gebeurt in zijn lichaam. Daardoor leeft hij elke dag met onzekerheid. Terwijl hij zijn dochter heeft beloofd er alles aan te doen om “door te vechten”. Het lucht meneer op dat hij heeft kunnen delen dat hij elke dag met die onzekerheid leeft.

Casus 4

Geschreven door Anne Wichmann

(Medische) achtergrond

• Mevrouw Knoops, 45 jaar
• Zware rookster, labiel psychisch evenwicht, beperkt ziekteinzichtziekte-inzicht
• Larynxcarcinoom, staat gepland voor een laryngectomie
• Gesprek met chirurg

Filmpje mevrouw Knoops

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Opdracht bij casus 4

Geschreven door Anne Wichmann

Beantwoord via onderstaand tekstblok kort en krachtig, zoals je in het EPD gewend bent te doen, de volgende vragen:

  1. Wat houdt deze patiënt denk je met name bezig, waar maak je dat uit op? Wees daarbij alert op niet-medische aspecten en red flags.

  2. Hoe zou je hier aandacht aan kunnen geven?

  3. Is er een vraag niét gesteld die jij wel zou stellen?

Reacties worden anoniem behandeld.

Reflectie bij casus 4

Geschreven door Anne Wichmann

Je hebt net nagedacht over wat deze patiënt mogelijk het meest bezighoudt, en suggesties voor verdere verkenning genoteerd.

Wellicht is het je opgevallen dat mevrouw meerdere keren opmerkingen maakt zoals “maar dan kan ik dus niet meer zingen?” en “ik wil mijn stembanden er niet uit!”. De chirurg gaat hier niet op in, en vraagt bijvoorbeeld niet wat het zingen voor haar betekent. Evenmin geeft zij mevrouw ruimte om toe te lichten wat ze bedoelt met de vraag of ze ook iets anders kan kiezen, of om toe te lichten wat eventuele alternatieven voor de operatie zijn. Hierdoor zijn er meerdere zogenaamde ‘red flags’ gemist.

Wat dit voor mevrouw Knoops voor gevolgen heeft, zie je in het filmpje hieronder.

Als het filmpje niet automatisch opent, download het filmpje dan door op de bolletjes rechtsonder het filmpje te klikken.

Doordat de arts doorvraagt naar wat zingen voor haar betekent, wordt mevrouw Knoops de ruimte gegeven. Ruimte waarin zij kan uitleggen dat zingen voor haar van groot belang is: gedurende depressieve perioden geeft het haar de kracht om weer te willen leven. Nadat de chirurg de red flags heeft gesignaleerd en vervolgens heeft verkend, wordt mevrouw doorverwezen zodat met haar gesproken kan worden over wat een laryngectomie voor haar zou betekenen, en of dat, gezien haar context, voor haar wel de juiste behandeling is. Dit stelt mevrouw Knoops gerust, ze voelt zich gehoord en het feit dat er met haar wordt meegedacht over het al dan niet kiezen voor de operatie, steunt haar.

De zin van zingeving

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Door met patiënt en naasten te signaleren en verkennen wat de patiënt momenteel het meest bezighoudt, door relevante contextinformatie van de patiënt mee te nemen, en doordat wordt verkend wat voor hem of haar belangrijk is, kan zorg en behandeling ingericht worden die optimale kwaliteit van leven faciliteert; en kan dit middels een natuurlijk proces (proactief) uitgebreid worden naar toekomstige wensen en behoeften.

Exit fullscreen

Verder oefenen?

Geschreven door Anne Wichmann

U heeft nu geoefend met vier casus. Wilt u verder oefenen? Er volgen in dit extra oefenhoofdstuk nog twee casus die we in eerdere trainingen gebruikten waarin cursisten intensief getraind zijn in het herkennen en signaleren van zingevingsvragen.

Ga na het kijken van het filmpje steeds voor uzelf na wat u uit de casus opmaakt. Wat houdt deze patient met name bezig? Heeft de zorgverlener iets laten liggen? Zo ja, wat?

Daarna kunt u lezen wat uw voorgangers noteerden.

OEFENCASUS 1.

(Medische) achtergrond:
• Vrouw 75 jaar, veel hobby’s, druk sociaal leven
• In 2018 eierstokkanker geconstateerd. Chemotherapie heeft geen verbetering opgeleverd. Uitzaaiingen naar lever, nieren, longen. Kortademig . Snelle achteruitgang. Soms hoge pijnscores.
• Echtgenoot, in goede gezondheid, geeft aan dat patiënte nauwelijks over ziekte spreekt. Thuis sterven wil patiënte niet, hospice behoort tot mogelijkheden.

(Het filmpje begint met een disclaimer van ca. 30 seconden)

Onderstaand vindt u een inkijkje in wat cursisten o.b.v. vergelijkbare casus aan mogelijke verkenningen hebben genoteerd. Zij opperden bijvoorbeeld om bij de patiënt na te gaan of datgene wat ze meenden te zien, klopt.

Verschillende keren laat mevrouw merken dat ze haar man niet lastig wil vallen met zaken aangaande haar ziekte. Hierop doorvragen. Nagaan wat ze bedoelde met haar man kan niet 1-2-3 betrokken worden. Vragen waarom haar man niet bij het consult is.

Wanneer de patiënt geëmotioneerd raakt: Ik zie dat u geëmotioneerd bent. Wat raakt u zo?

De zorgverlener is voornamelijk gefocust op lichamelijke klachten (die ook belangrijk zijn) maar heeft niet geëxploreerd wat nog van waarde voor haar (en haar man) zou kunnen zijn in de tijd die nog rest.
Zeggen: goh, ik hoor dat u graag snel weer naar huis wil. Waarom is dit?
Wanneer mevrouw het over het lopen, fietsen, tennissen heeft wordt ze heel enthousiast en emotioneel. Hier dieper op ingaan: ik merk dat u helemaal enthousiast wordt nu u hierover vertelt. Wat betekent dit voor haar.

OEFENCASUS 2.

(Medische) achtergrond:
• Vrouw 35 jaar, afkomstig uit Spanje, tweeling van 6 jaar (geboren in Nederland)
• Mammacarcinoom gediagnosticeerd in laat stadium, onbehandelbaar. Metastasengroei. Sinds 2 weken opgenomen in ziekenhuis vanwege heftige pijn. Medicatie: o.a. pijnstillers en kalmeringsmiddelen
• Echtgenoot, eveneens uit Spanje, is minder geïntegreerd in Nederlandse samenleving dan patiënte. Grote familie. Spreken over sterven en dood is voor naasten en familie taboe; zij praten enkel over beter worden.


(Het filmpje begint met een disclaimer van ca. 30 seconden)

Onderstaand vindt u een inkijkje in wat cursisten o.b.v. vergelijkbare casus aan mogelijke verkenningen hebben genoteerd. Zij opperden bijvoorbeeld om te vragen naar de betekenis van de metaforen en beelspraak die zij gebruikt.

Patiënt geeft aan ’s nachts wakker te liggen van pijn en piekeren, en slaakt dan een diepe zucht. Ze geeft dus wel degelijk signalen maar de zorgverlener vraagt niet door. Ik zou de vraag stellen "wat houdt u dan met name bezig 's nachts? Of: wat voor gedachten komen er als u dan wakker ligt bij u naar boven?"

U spreekt over "twee zelven", wat bedoelt u daarmee?"

Waar gaan uw dromen over?

Eventuele verdere verdieping

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

In deze module hebben we je kennis laten maken met het signaleren en verkennen van contextgerelateerde factoren en zingevingsvragen in de dagelijkse zorg voor uw patiënten, bijvoorbeeld tijdens consulten.

In 2019 hebben we drie transmurale teams hier met behulp van trainingsacteurs interactief in getraind. Deze training werd heel goed geëvalueerd, en de deelnemers bleken na afloop significant meer vertrouwen te hebben in het signaleren en verkennen van zingevingsvragen. Ook bleken ze veel vaker dan voor de training niet-medische aspecten te benoemen, signalen van de patiënt op te vangen en te benoemen, open vragen te stellen, door te vragen, en te toetsen bij de patiënt of iets wat ze signaleerden, klopte.

Mocht je interesse hebben om ook een dergelijke intensievere, geaccrediteerde cursus te volgen, neem dan contact op met prof. dr. Yvonne Engels of dr. Anne Wichmann.

Contactgegevens

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen
Exit fullscreen

Achtergrondliteratuur

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

Webvoorwaarden

Geschreven door Radboudumc Samen Beslissen

1. Introductie
Deze pagina beschrijft de gebruiksvoorwaarden die van toepassing zijn op alle internetgebruikers die gebruik maken van de Toolbox Samen Beslissen (de "Toolbox"). Door de Toolbox te gebruiken, verbindt u zich ertoe deze gebruiksvoorwaarden zonder voorbehoud na te leven. Als u niet akkoord gaat met deze gebruiksvoorwaarden, dient u de Toolbox niet te gebruiken. We adviseren u om deze gebruiksvoorwaarden regelmatig te raadplegen, omdat ze van tijd tot tijd en zonder kennisgeving kunnen worden gewijzigd. De datum van de laatste update is hieronder aangegeven.

2. Intellectueel eigendomsrecht
De Toolbox is eigendom van en wordt beheerd door het Radboud universitair medisch centrum (hierna “Radboudumc”, “wij” of “ons”) en is ontwikkeld met een subsidie vanuit het Zorginstituut Nederland. De presentatie en elk van de componenten, inclusief handelsnamen, logo's en domeinnamen, gepubliceerd op de Toolbox, worden beschermd door intellectuele eigendomsrechten en behoren toe aan het Radboudumc of haar licentiegevers.

Geen enkel onderdeel van de Toolbox mag worden gekopieerd, gereproduceerd, gewijzigd, bewerkt, gedownload, overgedragen of gedistribueerd op welke manier dan ook, op welk medium dan ook, geheel of gedeeltelijk, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van het Radboudumc. Alleen kopiëren voor niet-commercieel of persoonlijk gebruik (inclusief media rapportagedoeleinden) is toegestaan met naamsvermelding Radboudumc. Het Radboudumc behoudt zich het recht voor om gerechtelijke stappen te ondernemen tegen elke inbreuk op haar intellectuele eigendomsrechten.

3. Beschikbaarheid van de Toolbox
Door de Toolbox te bezoeken, erkent u (i) dat het technisch onmogelijk is dat de Toolbox vrij van gebreken wordt aangeboden en dat het Radboudumc hiervoor geen verantwoordelijkheid op zich neemt; (ii) dat de Toolbox op bepaalde tijden tijdelijk niet beschikbaar kan zijn; en (iii) dat de werking van de Toolbox nadelig kan worden beïnvloed door gebeurtenissen en/of zaken buiten de controle van het Radboudumc, bijvoorbeeld transmissie- en telecommunicatieverbindingen tussen u en tussen het Radboudumc en tussen het Radboudumc en andere systemen en netwerken.

Het Radboudumc en/of onze leveranciers kunnen op elk moment de Toolbox geheel of gedeeltelijk wijzigen of onderbreken om onderhoudswerkzaamheden uit te voeren en/of verbeteringen en/of wijzigingen aan de Toolbox aanbrengen. Het Radboudumc is niet aansprakelijk voor enige wijziging of opschorting of onderbreking van de Toolbox.

4. Links naar andere websites
Waar de Toolbox linkt naar andere websites en bronnen van derden bevat, worden deze links uitsluitend ter informatie aangeboden. Deze links impliceren evenwel niet dat het Radboudumc enige verantwoordelijkheid aanvaardt voor deze websites, hun inhoud of uw gebruik ervan. Het Radboudumc heeft geen enkele controle over deze websites en staat niet in voor hun volledigheid, juistheid en veiligheid. Het Radboudumc aanvaardt dan ook geen enkele verantwoordelijkheid, noch uitdrukkelijk, noch impliciet, met betrekking tot websites die u betreedt door het aanklikken van een in de Toolbox vermelde link. Door een dergelijke link aan te klikken verlaat u de Toolbox van het Radboudumc en krijgt u – op eigen risico – toegang tot websites van derden waar u zal gebonden zijn door eventueel op deze websites aangebrachte gebruikersvoorwaarden.

Zodra u een van dergelijke webpagina’s van derden betreedt vallen alle handelingen die aldaar worden gesteld binnen het toepassingsgebied van uw relatie met desbetreffende derde. Het Radboudumc draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor enig contract dat u aldaar met die derde zou sluiten en is niet aansprakelijk voor eventuele niet-naleving van de contractuele verplichtingen door desbetreffende derde. Het bestaan van een link tussen de Toolbox en een website of bron van een derde partij impliceert op geen enkele manier dat het Radboudumc op welke manier dan ook de inhoud van deze websites of bronnen goedkeurt, of enig gebruik dat aan dergelijke inhoud kan worden besteed.

Het Radboudumc is op geen enkele manier verantwoordelijk voor het niet beschikbaar zijn van dergelijke websites van derden. Het Radboudumc controleert of keurt deze websites niet goed en aanvaardt geen enkele verantwoordelijkheid voor inhoud, advertenties, producten of andere materialen die beschikbaar zijn op of toegankelijk zijn via deze websites.

5. Aansprakelijkheid
Met uitzondering van directe schade als gevolg van opzettelijk wangedrag of grove nalatigheid van het Radboudumc, aanvaardt het Radboudumc geen aansprakelijkheid voor:

  • schade als gevolg van onjuistheden, fouten of weglatingen met betrekking tot informatie die op de Toolbox beschikbaar is;
  • enige schade als gevolg van frauduleuze inbraak door een derde partij die leidt tot een wijziging van informatie of materialen die op de Toolbox beschikbaar zijn gesteld;
  • en meer in het algemeen, voor enige schade, in welke vorm dan ook, die voortvloeit uit (i) toegang tot of onvermogen om toegang te krijgen tot de Toolbox en/of(ii) het gebruik van de Toolbox, inclusief bugs of virussen die uw computer of andere eigendommen kunnen infecteren.

De informatie en materialen op de Toolbox worden aangeboden "ZOALS ZE ZIJN" en op "basis van beschikbaarheid", al dan niet met gebreken en/of onjuistheden en zonder enige vorm van garantie, impliciet of expliciet. Het Radboudumc zal alle redelijke inspanningen leveren om ervoor te zorgen dat de op de Toolbox gepubliceerde informatie juist en actueel is en behoudt zich het recht voor om de inhoud op elk moment zonder voorafgaande kennisgeving te wijzigen.

6. Aard van de informatie
In de Toolbox staat informatie met betrekking tot het begeleiden van patiënten in het besluitvormingsproces. Dit is slechts ter informatie en niet bedoeld ter vervanging van reguliere training, opleiding en/of scholing. U dient deze informatie niet te gebruiken voor de diagnose van welke ziekte of welk lichamelijk ongemak ook, noch voor het voorschrijven of gebruiken van medicatie en/of voor medische behandelingen.

7. Recht en bevoegde rechtbank
De Toolbox, het gebruik daarvan en deze Webvoorwaarden zijn onderworpen aan Nederlands recht. Indien enige bepaling in deze Webvoorwaarden geheel of gedeeltelijk in strijd met de wet, nietig, of vernietigbaar blijkt, dan treft dit uitsluitend de betreffende bepaling c.q. het betreffende gedeelte daarvan. Enig geschil in verband met de Toolbox of uw gebruik ervan dat niet minnelijk kan worden geregeld, zal worden onderworpen aan de exclusieve bevoegdheid van de rechtbank Gelderland.

8. Onze contactgegevens
Algemene contactgegevens:
Radboudumc
Geert Grooteplein Zuid 10, 6525 GA Nijmegen
Algemeen telefoonnummer: (024)361 11 11

Deze Webvoorwaarden zijn opgesteld op 3 november 2020 en kan worden gewijzigd.