Μια ιστορία με καλό τέλος
 

Ο Τ. γεννήθηκε στο Ιράν. Βίωσε κακοποίηση και παραμέληση από μικρή ηλικία, καθώς μετά τον θάνατο της μητέρας του, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε και εγκατέλειψε τον ίδιο και τα αδέλφια του. Για αρκετά χρόνια δούλευε σε ένα μαγαζί και ο ιδιοκτήτης του του επέτρεπε να κοιμάται εκεί τα βράδια. Μην αντέχοντας άλλο τις δυσκολίες αποφάσισε να ρισκάρει ακόμα και τη ζωή του για να φτάσει στην αδελφή του που ζούσε στην Αυστρία.

Έφτασε στη Λέσβο και υπέβαλε αίτηση οικογενειακής επανένωσης. Όμως στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια καταγράφηκε λανθασμένα ως ενήλικας, ενώ ήταν ακόμα 17 ετών, γεγονός που είχε τεράστιο αντίκτυπο στη ζωή του καθώς δεν είχε πρόσβαση στη νομική και ψυχοκοινωνική υποστήριξη που δικαιούνται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι. 

Εγκαταστάθηκε σε μια ασφυκτικά γεμάτη σκηνή δίπλα σε ενήλικους άντρες χωρίς να έχει πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες αν και είχε διαπιστωθεί ότι έπασχε από σοβαρή διαταραχή άγχους. Δέχτηκε πολλές φορές λεκτική ή φυσική επίθεση ενώ του έκλεψαν όλα τα υπάρχοντά του, ακόμα και τις κουβέρτες του. Καθώς δεν ένιωθε καθόλου ασφαλής, εγκατέλειψε τη σκηνή και πήγε στον Ελαιώνα γύρω από το Κ.Υ.Τ. της Μόριας, όπου πρακτικά ήταν άστεγος.

Στο μεταξύ, εκδόθηκε θετική απόφαση για την οικογενειακή επανένωση, όμως ο Τ. δεν ενημερώθηκε από τις αρχές ότι έπρεπε να παραλάβει την απόφαση ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Αμέσως μετά ξέσπασε και η πανδημία και όλα σταμάτησαν.

Όταν η κοινωνική υπηρεσία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες ανέλαβε να υποστηρίξει το παιδί, το βρήκε σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Είχε μόλις πληροφορηθεί τον χαμό του αδελφού του που πνίγηκε σε ένα ποτάμι στο Ιράν. Η ομάδα του ΕΣΠ φρόντισε ώστε το παιδί να πάρει την απόφαση οικογενειακής επανένωσης για να εκδοθεί το εισιτήριό του και να ταξιδέψει στην Αυστρία. Προσπάθησε επίσης να το μεταφέρει σε δομή φιλοξενίας, χωρίς όμως αποτέλεσμα καθώς καταγράφηκε το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στη Μόρια και απαγορεύτηκε κάθε μετακίνηση. Ο Τ. έλαβε είδη πρώτης ανάγκης και ψυχολογική υποστήριξη μέχρι να προχωρήσει η διαδικασία οικογενειακής επανένωσης.

Μετά την  πυρκαγιά που κατέστρεψε ολοσχερώς το ΚΥΤ της Μόριας ο Τ. έμεινε για πολλές μέρες στον δρόμο, ενώ του έκλεψαν για ακόμα μία φορά τα λιγοστά υπάρχοντά του. Μεταφέρθηκε στην προσωρινή δομή φιλοξενίας που δημιουργήθηκε για να στεγάσει όσους διέμεναν στη Μόρια και η ομάδα του ΕΣΠ φρόντισε ώστε να μείνει με μία οικογένεια συμπατριωτών του που τον γνώριζε και τον υποστήριζε.

Όταν εκδόθηκαν τα εισιτήριά του, η κοινωνική λειτουργός του ΕΣΠ τον εφοδίασε με τα απαραίτητα για το ταξίδι. Ο Τ. ήταν πολύ διστακτικός να δεχτεί τα είδη που του προσφέραμε. Πήρε μόνο τα ρούχα και τα παπούτσια γιατί όπως μας είπε ήθελε να φτάσει καθαρός στην οικογένειά του. Τον συνοδεύσαμε μέχρι το αεροδρόμιο. Έφυγε γεμάτος ελπίδα και όνειρα. Ελπίδα ότι θα μπορέσει επιτέλους να ζήσει σε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον και όνειρα για να σπουδάσει και να βοηθήσει και ο ίδιος άλλους ανθρώπους.

Αυτήν την ελπίδα προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανή υποστηρίζοντας τους πιο ευάλωτους ανθρώπους που φτάνουν ως πρόσφυγες στη χώρα μας για να ζήσουν μια ζωή με αξιοπρέπεια. Αυτήν την ελπίδα σας ζητάμε να χαρίσετε κι εσείς κάνοντας μια δωρεά για να υποστηρίξετε το έργο μας: 

Η ΠΥΞΙΔΑ για την Παγκόσμια Ημέρα
για τα Δικαιώματα του Παιδιού

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού το Διαπολιτισμικό Κέντρο ΠΥΞΙΔΑ του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες δημιούργησε video σχετικά την προάσπιση της ψυχικής υγείας των παιδιών προσφύγων.
Το κείμενο του video έχει συγγράψει η Συντονίστρια του Διαπολιτισμικού Κέντρου ΠΥΞΙΔΑ και Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Άννα Μερτζάνη, ενώ η ζωγραφική και ηχητική σύνθεση είναι δημιουργία της νηπιαγωγού της ΠΥΞΙΔΑΣ και εικαστικού Κατερίνας Παναγιωτοπούλου.

“Σε κάποια παιδιά αυτός ο ήχος προκαλεί άγχος. Αυτός ο ίδιος  που νανουρίζει  κάποια άλλα. Ακραία συναισθήματα απειλής,  απώλειες αγαπημένων προσώπων, κακουχίες, απελπισία και έντονο αίσθημα αδικίας, θυμός και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές... Η έλλειψη σταθερότητας και το διαρκές άγχος επιβίωσης, επιβαρύνουν την ψυχική υγεία των μελλοντικών ενηλίκων, ήδη, από αυτή την πρώτη στιγμή της χαμένης παιδικότητας.
Στο Διαπολιτισμικό Κέντρο ΠΥΞΙΔΑ του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες μέλημά μας είναι η ένταξη και η συμπερίληψη.
Ας είναι η Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού μια υπενθύμιση για την προάσπιση της ψυχικής υγείας και των παιδιών προσφύγων, που μεγαλώνουν ανάμεσά μας.”
Video : https://www.youtube.com/watch?v=v_A4ONeeZoU&t=8s 
 

 Photo ©: GCR

Toυς τελευταίους μήνες του 2020 το Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων Αλεξάνδρειας Ημαθίας παραμένει σε καραντίνα λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι εργαζόμενοι στην Ασφαλή Ζώνη Ανηλίκων του Κέντρου Φιλοξενίας σκέφτηκαν μια ιδιαίτερα ευχάριστη και δημιουργική δραστηριότητα για να κερδίσουν το ενδιαφέρον των παιδιών και να περάσουν όμορφα τον τελευταίο μήνα του Φθινοπώρου. Το θέατρο σκιών έγινε αφορμή για παιχνίδι και διασκέδαση.

Αφού έμαθαν για την προέλευση της τέχνης του θεάτρου σκιών και συζήτησαν για την ιστορία του και τα χαρακτηριστικά του, τα παιδιά παρακολούθησαν στο διαδίκτυο στιγμιότυπα παραστάσεων από διάφορα μέρη του κόσμου. Στη συνέχεια, δημιούργησαν τις δικές τους φιγούρες και έγραψαν πρωτότυπους διαλόγους, μέσα από τους οποίους οι χάρτινοι ήρωες σατίρισαν την καθημερινότητα στο Κέντρο Φιλοξενίας.

Την ημέρα της παράστασης τα παιδιά έστησαν τα σκηνικά και ετοίμασαν προσκλήσεις για το προσωπικό. Η παράσταση σκόρπισε άφθονο γέλιο στους θεατές!

[Η Ασφαλής Ζώνη Ανηλίκων στο Κέντρο Φιλοξενίας Προσφύγων Αλεξάνδρειας Ημαθίας υποστηρίζεται από το ΕΣΠ σε συνεργασία με το IOM Greece και την υποστήριξη του AΜΙF του DGHome].
 

Για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το European Child Rights' Helpdesk  του οποίου μέλος είναι το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ) δημοσίευσε την έκθεση με τίτλο: «Putting children's rights at the heart of decision-making in cases involving children on the move: gathering momentum in Europe».

Σε όλες τις χώρες που καλύπτονται από το European Child Rights' Helpdesk, οι συνεργάτες του βοηθούν τα παιδιά που μετακινούνται προς και διαμέσου της Ευρώπης, καθώς και τους επαγγελματίες που εργάζονται για να τα στηρίξουν, να διασφαλίσουν τα δικαιώματά τους, βάσει της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (CRC), που υιοθετήθηκε στις 20 Νοεμβρίου του 1989. Αυτά τα παιδιά μπορεί να βρίσκονται στην Ευρώπη με τις οικογένειές τους ή να έχουν χωριστεί από αυτές, να ζητούν διεθνή προστασία, επανένωση με τις οικογένειές τους, ευκαιρίες για εκπαίδευση ή εργασία, και μερικά μπορεί να είναι θύματα εμπορίας ανθρώπων.

Σε αυτή την έκθεση, το ΕΣΠ και οι υπόλοιποι εταίροι του European Child Rights Helpdesk μοιράζονται την εμπειρία που έχουν αποκομίσει από υποθέσεις παιδιών καθώς και τις βασικές εξελίξεις στις χώρες τους.

Διαβάστε εδώ (στα αγγλικά): https://www.gcr.gr/media/k2/attachments/18112020_European_Child_Rights_Helpdesk_Advocacy_Report_FINAL.pdf

Η έκθεση του European Network on Statelessness στα ελληνικά: Κανένα παιδί δεν πρέπει να καθίσταται ανιθαγενές: Διασφάλιση του δικαιώματος στην ιθαγένεια για τα παιδιά-μετανάστες στην Ευρώπη.

Ως μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Ανιθαγένεια (ENS), το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες παρουσιάζει στα Ελληνικά την ενημερωτική έκθεση σχετικά με την ανιθαγένεια παιδιών-μεταναστών.

Η έκθεση διερευνά ποιά παιδιά-μετανάστες διατρέχουν τον κίνδυνο ανιθαγένειας στην Ευρώπη και γιατί, καθώς και τις τρέχουσες προκλήσεις για την υλοποίηση του δικαιώματος κάθε παιδιού σε εθνικότητα. Παρέχει επίσης βασικές συστάσεις για δράση σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Απευθύνεται σε εκείνους που θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα σχετικά με την ανιθαγένεια και το πώς επηρεάζει τα παιδιά στη μετανάστευση, αλλά και τα υπάρχοντα εργαλεία, πόρους και συστάσεις για την αντιμετώπιση της ανιθαγένειας.

Διαβάστε εδώ :
https://www.statelessness.eu/sites/default/files/2020-12/1940_ENS_Rights%20to%20nationality%20for%20children_Greek.pdf

Σ.Β. Οικονόμου, Υπεύθυνος Προάσπισης Θέσεων ΕΣΠ

Σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο «κανένα Κράτος Μέλος δεν θα πρέπει να επωμίζεται μια δυσανάλογη ευθύνη» (βλ. σελ. 2), στο πλαίσιο διαχείρισης των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών. Εντούτοις, παρά τις, περί αντιθέτου, εξαγγελίες (μεταξύ άλλων, εδώ), όπως έχει ήδη επισημανθεί, η πρόταση αυτή δεν κατευθύνεται προς τη θεραπεία των δομικών δυσλειτουργιών της υφιστάμενης πολιτικής της ΕΕ, ούτε και στον ουσιαστικό επιμερισμό της ευθύνης προστασίας αιτούντων άσυλο και προσφύγων μεταξύ των κρατών μελών.

Ενδεικτικά, το Σύμφωνο διατηρεί απαράλλακτο τον σκληρό πυρήνα του κανονισμού του Δουβλίνου, με αποτέλεσμα κράτη στα σύνορα της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα, να παραμένουν υπεύθυνα για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου των νεοεισερχομένων (άρθρο. 21 (1,2)). Παράλληλα, αν και εισάγει μεν μηχανισμό αλληλεγγύης, μεταξύ των κρατών μελών, εντούτοις οι σχετικές διατάξεις παραμένουν ασαφείς, γραφειοκρατικές και κυρίως μη δεσμευτικές (σελ. 3), ενώ, πλην εξαιρέσεων (άρθρο 2), δεν έχουν εφαρμογή σε αιτούντες άσυλο που υπόκεινται στις διαδικασίες των συνόρων.

Την ίδια στιγμή, το Σύμφωνο, όχι μόνο διατηρεί, αλλά και διευρύνει τη διεξαγωγή της διαδικασίας ασύλου των συνόρων και την συνδέει με την εισαχθείσα "ταχύρρυθμη" διαδικασία επιστροφών. Μάλιστα, σε περιπτώσεις κρίσης, επεκτείνει την εφαρμογή της και σε αιτούντες άσυλο με εθνικότητες, ως προς τις οποίες τα μέσα ευρωπαϊκά ποσοστά αναγνώρισης καθεστώτος προστασίας φτάνουν ακόμη και το 75% (άρθρο 4), δημιουργώντας εύλογες ανησυχίες ως προς τη δυνατότητα της ελληνικής διοίκησης να ανταποκριθεί, πόσο μάλλον κατά τρόπο σύμφωνο με το εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις επανένωσης με μέλη οικογένειας, που βρίσκονται σε άλλο κράτος μέλος, το Σύμφωνο προτείνει τη μείωση της προθεσμίας για την αποστολή αιτήματος αναδοχής στο άλλο κράτος μέλος κατά ένα μήνα (άρθρο.  29(1)). Με μια τέτοια ρύθμιση διακυβεύεται σημαντικά το δικαίωμα στην οικογενειακή επανένωση αιτούντων άσυλο, που βρίσκονται στην Ελλάδα, με μέλη οικογενειών τους σε άλλο κράτος μέλος, ιδίως αν ληφθούν υπ’ όψιν οι πάγιες δυσχέρειες της ελληνικής διοίκησης να ανταποκριθεί ακόμη και στην ισχύουσα τρίμηνη προθεσμία (σ. 71).

Τέλος και μεταξύ άλλων, το Σύμφωνο εισάγει περιορισμούς στο δικαίωμα των αιτούντων σε προσφυγή κατά αποφάσεων μεταφοράς σε άλλο κράτος, ενώ παράλληλα καταργεί το αυτόματο ανασταλτικό αποτέλεσμα της προσφυγής, διακυβεύοντας έτσι περαιτέρω το δικαίωμα σε πραγματική προσφυγή.

Πλέον των ανωτέρω, επισημαίνεται ότι οι ρυθμίσεις στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, όχι μόνο δεν διασφαλίζουν την αλληλεγγύη και τον επιμερισμό της ευθύνης προστασίας των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών, αλλά και αποδυναμώνουν τις εγγυήσεις προστασίας αιτούντων άσυλο και προσφύγων, όπως αυτές κατοχυρώνονται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου, διαμορφώνοντας, παράλληλα, συνθήκες περαιτέρω εγκλωβισμού τους στα σύνορα της ΕΕ.  

Photo ©: GCR