Spoorovergangen Heilooërbos

De 3 onbewaakte spoorovergangen op landgoed Nijenburg in Heiloo worden veiliger. De spoorovergang Westerweg verdwijnt. De 2 andere overwegen in het Heilooërbos krijgen een andere vorm. Deze voorkeursoplossing werkt de gemeente verder uit.

Het gaat om 3 onbeveiligde spoorwegovergangen, de zogenoemde Niet Actief Beveiligde Overwegen (NABO’s). Deze liggen op het landgoed Nijenburg: een natuurgebied en rijksmonument tussen Heiloo en Alkmaar, dat eigendom is van Natuurmonumenten. ProRail wil NABO’s in het hele land opheffen. 

Het ontbreken van beveiliging als spoorbomen of bellen zorgt er bij onoplettendheid voor dat er gevaarlijke situaties ontstaan. Ook zijn er bij de overwegen in het Heilooërbos relatief veel pogingen tot zelfdoding. 

Deze zorg wordt de komende jaren groter omdat er meer treinen gaan rijden tussen Alkmaar en Amsterdam. Voorwaarde voor invoering van meer treinverkeer, is wel dat het niet ten koste gaat van de veiligheid op spoorwegovergangen. Daarom voert ProRail tussen 2023 en 2028 verschillende maatregelen door als onderdeel van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS). Het veiliger maken van de spoorovergangen op landgoed Nijenburg in Heiloo is onderdeel van dit programma.

De voorkeursoplossing zorgt voor veilige spoorwegovergangen en versterking van het regionale fietsnetwerk. Met respect voor Landgoed Nijenburg als natuurgebied en Rijksmonument en behoud van de toegankelijkheid voor recreanten.

De voorkeursoplossing voor de 3 overgangen ziet er als volgt uit:

• Overgang Stetlaan - Kraaienlaan: hier komt een voetgangersbrug. 
• Overgang Kuillaan - Westerweg: deze overgang komt te vervallen. Ongeveer 100 meter ten noorden van de bestaande overweg komt een tunnel voor voetgangers en fietsers. Aan de oostkant van het spoor sluit deze met een fietspad aan op de bestaande Westerweg. Aan de westkant van het spoor komt een nieuwe verbindingsweg naar de Hoevervaart. Deze loopt langs het spoor en langs de N9. Naast fietsers en voetgangers gebruiken ook de bewoners en ondernemers die aan de westzijde van het spoor zijn gevestigd deze verbinding om hun woning of bedrijf te bereiken.
• Overgang Westerweg: deze overgang komt te vervallen. De bewoners en bezoekers van boerderij Cranenbroek, die aan de westzijde van het spoor ligt, maken  gebruik van de nieuwe verbindingsweg richting de Hoevervaart, met toegang vanaf de westkant.

Bovenstaande voorkeursoplossing is als meest haalbare totaaloplossing naar voren gekomen. Dit blijkt uit het overzicht waarin alle oplossingsvarianten voor de 3 overwegen zijn beoordeeld op verschillende aspecten. Bekijk het document spoorkruisingen variantenafweging (pdf, 2 MB). 

De voorkeursoplossing scoort niet op alle onderdelen positief. De gevolgen die de fiets- en voetgangerstunnel heeft op het landschap en cultuurhistorie, zijn bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Momenteel vindt onderzoek plaats om te kijken of wij de tunnel op een acceptabele wijze kunnen inpassen in de omgeving.

Het project is een samenwerking tussen ProRail, Natuurmonumenten en gemeente Heiloo. Over de werkzaamheden en de verdeling van de kosten zijn afspraken gemaakt.

• ProRail werkt de aanpassingen aan de spoorovergangen verder uit. Dit geldt voor de overgangen die opgeheven worden, de voetgangersbrug bij de overweg Stetlaan - Kraaienlaan en de fiets- en voetgangerstunnel nabij de overweg Kuillaan - Westerweg. ProRail draagt ook de kosten voor de realisatie van deze maatregelen. 
• Gemeente Heiloo en Natuurmonumenten werken, in samenspraak met direct belanghebbenden, de nieuwe verbindingsweg uit voor de woningen en bedrijven aan de westzijde van het spoor. De gemeente neemt de kosten voor het uitwerken en realiseren van deze plannen voor haar rekening. 
• Met provincie Noord-Holland zijn gesprekken gevoerd over mogelijke subsidiebijdragen aan de fietsverbinding en -tunnel. 

28 februari 2022

De gemeenteraad stelt budget beschikbaar om een plan uit te werken voor de nieuwe verbindingsweg aan de westzijde van het spoor. Er is nog geen budget beschikbaar gesteld voor de realisatie van deze verbindingsweg. Dit wordt later aangevraagd.

April 2022

Gemeente Heiloo, ProRail en Natuurmonumenten ondertekenen een intentieovereenkomst om te werken aan de de voorkeursoplossing. 

November 2022

ProRail, Natuurmonumenten en Historische Vereniging Heiloo stellen de ligging vast van de nieuwe verbindingsweg aan de westzijde van het spoor. Ook is afgesproken dat voor de overweg Stetlaan - Kraaienlaan een voetgangersbrug wordt uitgewerkt. En dat er een fiets- voetgangerstunnel komt ongeveer 100 meter ten noorden van de overweg Kuillaan - Westerweg.

Vervolgstappen 2023 en verder

• In 2023 voeren wij onderzoeken uit (ecologie, archeologie, bodem, water, etc.) die nodig zijn voor de vergunningen. Ook bepalen we welke wettelijke procedures we moeten volgen om de plannen te kunnen uitvoeren.
• Verder maken we een ontwerp van de nieuwe verbindingsweg. Dit gebeurt in samenspraak met de bewoners en bedrijven die van deze weg gebruik gaan maken, de fietsersbond, de Historische Vereniging, gemeente Alkmaar en provincie Noord-Holland. 
• Op basis van het ontwerp van de nieuwe verbindingsweg stellen we een raming op van de kosten. Op basis van deze raming vragen we de gemeenteraad om het budget voor de realisatie, beschikbaar te stellen. De verwachting is dat dit in eind 2023 volgt.

Het werk wordt naar verwachting uitgevoerd in 2025.